10 lutego przypada Światowy Dzień Suchych Nasion Roślin Strączkowych, ustanowiony przez FAO. Tegoroczne hasło przewodnie to "Rośliny strączkowe odżywiają glebę i ludzi."

Światowy Dzień Suchych Nasion Roślin Strączkowych to święto ustanowione przez Organizację Narodów Zjednoczonych (FAO). Tegoroczne hasło przewodnie, "Rośliny strączkowe odżywiają glebę i ludzi", podkreśla znaczenie tych roślin dla dobra środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa żywnościowego.

Tradycyjne rośliny, które wracają do łask

Spożycie roślin strączkowych ma wielowiekową tradycję w wielu kulturach. Nawet w źródłach historycznych, takich jak Biblia, można znaleźć wzmianki o spożywaniu fasoli, soczewicy i bobu, co sugeruje, że te rośliny były obecne w diecie ludzi w zamierzchłych czasach.

Niedawno organizacja Donau Soja opracowała strategię białkową ukierunkowaną na zwiększenie uprawy roślin strączkowych w Europie, aby wypełnić obecną lukę w podaży białka. Z kolei w Polsce prężnie działa Stowarzyszenie Polska Soja, które aktywnie popularyzuje lokalną uprawę soi, jako alternatywę dla importowanej soi z odmian GMO.

– Jeśli zwiększymy uprawę roślin strączkowych w Europie, w szczególności soi, zwiększymy odporność na problemy w łańcuchu dostaw, wzbogacimy nasze gleby i poprawimy nasze zdrowie.

Matthias Krön, prezes Donau Soja

• Sprawdź: Co uprawia się w Polsce? Struktura zasiewów 2023

Korzyści płynące ze zwiększenia uprawy roślin strączkowych są liczne i zróżnicowane. Oto kilka kluczowych aspektów:

1. Korzyści zdrowotne:

• są bogate w białko – najwięcej białka zawierają suche nasiona soi i soczewicy, a następnie grochu i fasoli;
• stanowią źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, składników mineralnych (żelazo, wapń, fosfor, magnez, jod, potas) oraz witamin z grupy B;
• zawierają duże ilości błonnika;
• mają niski indeks glikemiczny.

2. Korzyści środowiskowe:

• poprawiają żyzność i strukturę gleb;
• redukują zużycie nawozów mineralnych – posiadają zdolność wiązania azotu z powietrza;
• ograniczają ślad węglowy.

3. Korzyści gospodarcze:

• stanowią wsparcie dla lokalnego rolnictwa i gospodarki;
• zmniejszają zależność od notowań rynkowych, importu z odległych regionów i związanego z tym ryzyka zakłóceń w dostawach;
• zmniejszają koszty transportu.

Rolnicy będą chętniej podejmować się uprawy roślin strączkowych, jeśli będzie na nie popyt. Powierzchnię zasiewów roślin strączkowych w Polsce w latach 2022-23 przedstawia tabela. Gatunki podzielono na dwie grupy: jadalne i pastewne, a następnie uszeregowano je, począwszy od największej pod względem areału zasiewów w 2023 r. Co ciekawe, największym wzrostem zainteresowania uprawą cieszyły się groch siewny i soczewica, a największy spadek zaliczył łubin wąskolistny.