Krajowa Rada Izb Rolniczych ponownie składa wniosek w kwestii zmiany podstawy do naliczania czynszu dzierżawnego KOWR. Powodem jest duża zmienność cen pszenicy.

Za podstawę do naliczania czynszu dzierżawnego Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) przyjmuje równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy. Podstawę do tego klucza stanowi art. 39a Ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Średnia krajowa cena skupu pszenicy, na podstawie której naliczany jest czynsz, ustalana jest na podstawie obwieszczeń Prezesa GUS. Jest ona ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie 20 dni po upływie każdego półrocza kalendarzowego. Jednak duże wahania ceny pszenicy na rynku powodują dużą zmienność wysokości czynszu dzierżawnego, co stwarza poważne problemy dla rolników.

Na wzór podatku rolnego

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się 9 marca 2023 r. do Henryka Kowalczyka, wicepremiera i ministra rolnictwa w sprawie zmiany sposobu naliczania czynszu dzierżawnego przez KOWR. W opinii przedstawicieli samorządu rolniczego czynsz powinien być naliczany według średniej ceny skupu pszenicy za 11 kwartałów poprzedzających termin płatności, na wzór naliczania podatku rolnego.

– Wnioskujemy o zmianę sposobu naliczania czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, który powinien być naliczany według średniej ceny skupu pszenicy za 11 kwartałów poprzedzających termin płatności, na wzór naliczania podatku rolnego. Taki sposób naliczania czynszu dzierżawnego pozwoliłby na zmniejszenie wpływu wahających się cen pszenicy na wysokość czynszu dzierżawnego, co byłoby korzystne dla rolników.

Zarząd KRIR

KRIR wnioskuje też, aby podjęto prace legislacyjne dotyczące zmian w Ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i rozporządzeniu w sprawie sposobu ustalania wysokości czynszu dzierżawnego na nieruchomościach rolnych Skarbu Państwa. Podstawową zmianą miałoby być uwzględnienie sposobu naliczania czynszu dzierżawnego zgodnie z powyższą propozycją.

• Sprawdź: Średnia wysokość czynszu dzierżawnego gruntów rolnych 2022

Warto pamiętać, że pierwotny mechanizm sposobu naliczania czynszów dzierżawnych był ustalany w czasach, gdy wahania cen zbóż sięgały kilku-, kilkunastu procent rocznie. Natomiast w ostatnich kilku kwartałach doznawały zwielokrotnienia. Wobec takich dynamicznych zmian rolnicy, którzy zbierają tylko raz w roku, mogą uzyskiwać dość wysokie ceny zbytu, przy relatywnie niskim czynszu i na odwrót.

Pszenica czy żyto?

Jest jeszcze jedna kwestia, która sprawia, że mechanizm naliczania czynszu dzierżawnego dla części rolników wydaje się być niesprawiedliwy. Skoro na potrzeby podatku rolnego wymiar ustalany jest w kwintalach żyta, to dlaczego władze naszego kraju nie stosują go w przypadku czynszu dzierżawnego? Przecież blisko 30% gruntów ornych w naszym kraju kwalifikowana jest do klas bonitacyjnych V, VI i VIz. Na tych glebach ze względu na zbyt duże ryzyko produkcyjne pszenicy się nie uprawia, a żyto dość powszechnie.