Spadek cen olejów roślinnych oraz surowców do ich tłoczenia zdaje się wyhamowywać. Jednak jest kilka powodów, dla których szanse na nagły zwrot kierunku są małe.

Dla rolników w Europie najważniejsze są ceny rzepaku, które po kilku miesiącach spadków wreszcie się stabilizują. Jednak rynek pozostaje nerwowy nie tylko z powodu zmian podażowo-popytowych, ale szeregu innych czynników. Pierwszoplanowym są kiepskie zbiory soi w Argentynie, których prognozy w ostatnich dniach z powodu suszy znów zostały obniżone o 4 mln t do 25 mln t (przed rokiem wyniosły 43,3 mln t). Sąsiednia Brazylia spodziewała się rekordu wszechczasów, ale tu dla odmiany nagłe nasilenie opadów utrudnia omłoty i powoduje szybkie pogorszenie jakości zbieranych nasion.

Wzrost produkcji proporcjonalny do zapotrzebowania

Biorąc pod uwagę światową produkcję roślin oleistych w bieżącym roku gospodarczym (2022/23) jest ona nieco większa niż w poprzednim. Jednak ta zwyżka odpowiada bieżącemu wzrostowi zapotrzebowania, zwłaszcza na olej palmowy i soję.

Jako przyczyny obecnego regresu cen skupu roślin oleistych wskazuje się znaczące obniżki cen ropy naftowej i mniejsze zainteresowanie produkcją biopaliw. Nie bez znaczenia jest trwająca od kilku miesięcy wielka wyprzedaż rzepaku i słonecznika z Rosji i Ukrainy. Natomiast w ostatnim tygodniu swoisty klin w rynek wbił kryzys sektora bankowego w USA (First Republic Bank) i Szwajcarii (Credit Suisse), co nie pozostaje bez wpływu na światową konsumpcję paliw.

• Sprawdź: Kukurydza z Ukrainy skażona mikotoksynami!

W Polsce i innych krajach unijnych położonych blisko walczącej Ukrainy (Rumunia, Bułgaria i Węgry), dochodzi jeszcze jeden problem. Wszystkie te kraje wykazują produkcję roślin oleistych na poziomie znacznie przekraczającym własne potrzeby. Jednak w ramach pomocy solidarnościowej od ostatnich żniw przyjęły z Ukrainy ogromne ilości nasion i śruty roślin oleistych oraz gotowego oleju. Według danych służb celnych do Polski przywieziono:

• 684 tys. t rzepaku;
• 14,4 tys. t słonecznika;
• 79 tys. t śruty rzepakowej;
• 449 tys. t śruty słonecznikowej;
• 65 tys. t oleju rzepakowego;
• 297 tys. t oleju słonecznikowego.

Co zrobić z nadmiarem?

W tym samym czasie Polska wyeksportowała niewiele ponad 5 tys. t rzepaku oraz 20 tys. t olejów roślinnych. Zatem obecnie dla przywrócenia równowagi na naszym rynku należałoby pilnie skierować do przerobu na biopaliwa w kraju lub za granicą ponad 1,5 mln t rzepaku lub 0,5-0,6 mln t olejów roślinnych. Tylko kto miałby tym się zająć? Może te władze, które zdecydowały o otwarciu granic na swobodny import.