Fala podwyżek cen nawozów ogarnęła nie tylko Polskę czy Europę, ale cały świat. Co ciekawe, nagły wzrost nie dotyczy pojedynczych składników lecz całego asortymentu.

Europejscy rolnicy zrzeszeni w organizacji Copa-Cogeca wnioskują do Komisji Europejskiej o zdjęcie wszelkich barier celnych i antydumpingowych, zwłaszcza na płynne nawozy azotowe (RSM). Ceny nawozów systematycznie rosną we wszystkich unijnych krajach. Jednak ostatnie podwyżki są drastycznie wysokie. Producenci nawozów tłumaczą się, że ta sytuacja ma związek z rosnącym światowym popytem na nawozy i gaz oraz podwyżką cen transportu morskiego, ale winę też ponosi niewystarczająca konkurencja wewnątrzunijnego rynku.

Jedna decyzja i konkurencja znika

Jako najważniejszą przyczynę zbyt małej konkurencji na jednolitym unijnym rynku wskazuje się wdrożenie przez Komisję Europejską w 2019 r. cła antydumpingowego na RSM importowany spoza UE. Swego czasu wnioskował za tym jeden z unijnych producentów nawozów, czym nadmiernie wzmocnił swoją pozycję wobec odbiorców. W krótkiej perspektywie (od 2017 r.) ceny RSM się podwoiły.

Według obliczeń Copa-Cogeca unijni rolnicy wydają rocznie dodatkowo ponad 210 mln € na nadwyżkę, której unijni producenci nawozów nie potrzebują, aby osiągać przyzwoite dochody. Pojawiły się też znaczne możliwości regulowania podażą nawozów przez ich producentów, aby sztucznie wywoływać okresowe niedobory i dawać preteksty do podwyżek oraz spekulacji na niespotykaną skalę.

• Sprawdź: Mocznik coraz bardziej niechciany
• Sprawdź: Saletra amonowa to materiał niebezpieczny

Copa-Cogeca nie sprzeciwia się rozwiązaniom antydumpingowym pod warunkiem, że są one uzasadnione i odpowiednio zarządzane. Wprowadzanie takiego środka na wniosek pojedynczego podmiotu jest zbyt daleko idącym ustępstwem, zwłaszcza jeśli konsekwencje takich decyzji odbijają się na kondycji ekonomicznej milionów gospodarstw, które też płacą podatki i odgrywają kluczową rolę w zaspokajaniu podstawowych potrzeb ogółu społeczeństwa.

Tylko dla zwiększenia zysków

Wyciągnięcie z kieszeni rolników dodatkowych kwot tylko po to, żeby zwiększyć zyski pojedynczych, chciwych koncernów, to skandal – uważają przedstawiciele unijnych rolników. Wskazywanie wzrostu cen niektórych płodów rolnych, jako czynnika uzasadniającego podwyżki cen nawozów, jest krótkowzroczne. Przede wszystkim żaden z głównych płodów rolnych nie podrożał ostatnio o 100%, a część podstawowych nawozów owszem. Poza tym sytuacja na rynkach rolnych zmienia się bardzo szybko. Za rok ceny mogą wrócić do poziomu z 2020 r. Czy ktoś jest dziś gotów dać wiarę, że producenci nawozów wówczas zastosują adekwatną przecenę?