Coraz więcej nowych przepisów wchodzi bez dużego rozgłosu, co nie oznacza, że można je lekceważyć. Od niedawna przewóz saletry amonowej po drogach publicznych stał się problematyczny.

Już ponad 3 lata temu nawozy mineralne na bazie azotanu amonu o zawartości azotu powyżej 28% N, np. saletra amonowa (Pulan, Zaksan), Saletrosan 30, uznano za materiały niebezpieczne. Niektórzy rolnicy o tym zapominają, a inni może jeszcze nie wiedzą. Jednak przepisy obowiązują, zaś ich konsekwencje dla rolników są takie, że wspomniane nawozy muszą być transportowane jako materiały utleniające klasy 5.1. numer UN: 2067, zgodnie z wymogami zawartymi w europejskiej umowie ADR.

Warto pamiętać, że z tej grupy są wyłączone inne nawozy zawierające azot, np. mocznik, saletrzak 26 lub 27%, siarczan amonu, wszystkie rodzaje RSM, fosforan amonu i inne wieloskładnikowe.

Ulgowo tylko do 1000 kg

Saletra amonowa w koncentracji uznanej za niebezpieczną (powyżej 28% N), powinna być przez producenta oznaczona na opakowaniu żółtą, kwadratową plakietką o wymiarach 10×10 cm oraz napisem – UN 2067. W zależności od masy przewożonego nawozu i pojemności opakowań istnieją trzy poziomy wymogów:

1. Przewóz do 1000 kg nawozu w opakowaniach o pojemności do 450 litrów:

• rolnik może przewozić samodzielnie na trasie: punkt sprzedaży – gospodarstwo – pole w celu ich wysiania;
• opakowania nie muszą być certyfikowane i oznakowane;
• przewóz może być wykonywany dowolnym środkiem transportu, w tym również ciągnikiem rolniczym bez specjalistycznego wyposażenia i oznakowania;
• nie jest wymagane żadne specjalistyczne szkolenie kierowcy;
• nie są wymagane żadne dokumenty dotyczące przewożonego towaru.

2. Przewóz do 1000 kg nawozu z punktu sprzedaży do gospodarstwa w opakowaniach większych niż 450 litrów:

• może być wykonywany dowolnym środkiem transportu, w tym również ciągnikiem rolniczym bez oznakowania, ale wyposażonym w gaśnicę. Powinna to być gaśnica do gaszenia pożarów typu ABC, o wielkości co najmniej 2 kg, z ważnym przeglądem okresowym;
• opakowania powinny być certyfikowane i oznakowane nalepkami i napisami;
• kierowca powinien odbyć szkolenie w zakresie bezpieczeństwa przy przewozie i czynnościach przeładunkowych nawozów. Szkolenie powinien przeprowadzić doradca ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych lub inna osoba posiadająca odpowiednią wiedzę;
• wymagany jest dokument przewozowy sporządzony zgodnie z umową ADR.

3. Przewóz drogowy powyżej 1000 kg nawozów (towarów niebezpiecznych):

• powinien odbywać się odpowiednio wyposażonym pojazdem (wyposażenie przeciwpożarowe, awaryjne i środki ochrony indywidualnej), oznakowanym z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami odblaskowymi barwy pomarańczowej;
• kierowca powinien mieć ukończone 21 lat oraz posiadać tzw. zaświadczenie ADR potwierdzające odbycie stosownego kursu. Powinien też posiadać przy sobie dokument przewozowy sporządzony zgodnie z umową ADR;
• opakowania powinny być certyfikowane i oznakowane odpowiednimi nalepkami i napisami.

Mało który rolnik jest w stanie spełnić tę ostatnią grupę wymogów. Dlatego przy zakupie nawozów uznawanych za materiały niebezpieczne należy wymagać, aby sprzedawca w ramach transakcji dostarczył je wyspecjalizowanym transportem (własnym lub wynajętym). Niejasna pozostaje kwestia przejazdu zasypanym rozsiewaczem z gospodarstwa na pole. Większość tych maszyn mieści grubo powyżej 450 l lub 1000 kg. Może na wypadek kontroli drogowej trzeba sobie zawczasu wbić do głowy, że rozsiewacz jest zasypany saletrzakiem, mocznikiem lub saletrą wapniową?