Jakie były tegoroczne zbiory w UE?
Najnowsze dane opublikowane przez Copa-Cogeca potwierdzają ogólny spadek tegorocznej produkcji zbóż w UE-27 i poprawę wyników roślin oleistych i białkowych.
Eksperci z grupy roboczej Copa-Cogeca spotkali się niedawno w Brukseli i potwierdzili tendencje, które organizacja przewidywała już w lipcu. Tegoroczna całkowita produkcja zbóż w UE-27 powinna wynieść 269 mln t, co oznacza znaczny spadek w stosunku do ubiegłorocznych zbiorów (–6,8%). Jednocześnie spodziewają się lepszych wyników dla roślin oleistych 31,9 mln t (+7,2%) i białkowych 3,92 mln t (+5,1%).
Zawiodła głównie pszenica
W ostatnich dwóch latach areał zasiewów zbóż był podobny. Jednak w tym roku odnotowano spadek produkcji z powodu obniżki plonowania większości gatunków. Przede wszystkim dużo mniej zebrano pszenicy durum (7,4 mln t, –7,4%). Procentowo mniejszy spadek odnotowano w przypadku pszenicy zwyczajnej (125,6 mln t, –2,5%), ale ilościowo jest to blisko 3 mln t. Jedynie produkcja jęczmienia utrzymała się na stabilnym poziomie – zebrano 51 mln t. Ogólnie rzecz ujmując, poziom produkcji w 2022 r. plasuje się poniżej średniej z ostatnich 5 lat.
Jednak na tym nie koniec. Wiadomo już, że tegoroczna letnia susza bardzo poważnie odbije się na zbiorach kukurydzy. Obecnie produkcja jest prognozowana na 55 mln t, czyli o 20% mniej niż przed rokiem. Niestety, ten szacunek nie uwzględnia sytuacji w kilku krajach, w których nie ma struktur zdolnych do przeprowadzenia takiej analizy.
Nieco lepsza okazuje się sytuacja roślin oleistych i białkowych, gdzie wyniki są lepsze od pięcioletniej średniej (>5%). Produkcja rzepaku wróciła do poziomu 19,5 mln t dzięki obsianiu większego areału i dobrej wydajności. Rekordowo duży obszar w UE-27 obsiano słonecznikiem, ale produkcja powinna wynieść zaledwie 9,6 mln t, czyli 7% mniej niż w ubiegłym roku. Z kolei produkcja soi w UE powinna się utrzymać na stabilnym poziomie, bo większa powierzchnia upraw skompensuje niższe plony. Ogólnie produkcja roślin białkowych w UE-27 wzrośnie o 5% dzięki udanym zbiorom w krajach skandynawskich i bałtyckich.
Czasy wielkiej niepewności
Przy analizie tych diametralnie różnych wyników Copa-Cogeca radzi pamiętać o globalnym kontekście, który jest naznaczony wielką niepewnością dla europejskich producentów zbóż. Wahania cen powiązane z międzynarodowymi wydarzeniami, inflacją, kursem wymiany euro/dolara, a także wzrostem kosztów najważniejszych środków produkcji, wyjątkowo komplikują sytuację rolników. Ceny wszystkich nawozów znowu idą w górę. Ponadto w niektórych krajach występują trudności z zaopatrzeniem, co odbije się na prowadzeniu produkcji w 2023 r., plonach, ich jakości i strukturze upraw. Bardzo ważne jest, aby Komisja Europejska nadal pracowała nad poprawą przejrzystości rynku nawozów, ograniczeniem wzrostu cen i zagwarantowaniem dostaw w kolejnym sezonie wegetacyjnym.