Pomiędzy 2010 a 2020 r. liczba gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej zmniejszyła się z 12 mln do 9 mln. Niestety, ten trend nie omija również Polski.

Podczas ostatniej sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów w Brukseli komisarz Janusz Wojciechowski wyraził zaniepokojenie szybkim tempem spadku liczby gospodarstw rolnych w UE. W ciągu dziesięciu lat ich liczba zmalała o 25%. Jednocześnie średni wiek europejskiego rolnika wzrósł z 55 do 57 lat, a co trzeci spośród nich ma ponad 65 lat. Dane zaprezentowane przez Wojciechowskiego pochodzą z nieopublikowanego jeszcze unijnego raportu na temat wyników powszechnych spisów rolnych we wszystkich krajach UE.

Liczba gospodarstw zmniejsza się każdego dnia

– W ciągu dekady w Europie przestało istnieć 3 mln gospodarstw rolnych. W 2010 r. było ich 12 mln, a w 2020 już tylko 9 mln. Oznacza to, że każdego dnia tracimy 800 gospodarstw rolnych. Zjawisko to jest oczywiście zróżnicowane regionalnie, ale z wyjątkiem Czech, we wszystkich krajach Unii liczba gospodarstw rolnych się zmniejsza.

Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa

Innym niekorzystnym zjawiskiem sygnalizowanym przez Wojciechowskiego jest redukcja produkcji zwierzęcej o 7% w porównaniu do 2010 r. Ponadto o 1% zmniejszyła się powierzchnia gruntów uprawnych, co w praktyce oznacza aż 1,5 mln ha trwale wyłączonych z produkcji rolnej!

• Sprawdź: Holandia przymierza się do przymusowej likwidacji gospodarstw

Komisarz zwrócił również uwagę, że jednym z problemów dotykających obszary wiejskie jest spadek liczby ludności. Z kolei w odniesieniu do samego rolnictwa obserwuje się niski poziom wymiany pokoleniowej. Jeszcze 25 lat temu w Polsce liczba ubezpieczonych w KRUS przekraczała 2 mln. Obecnie jest to niespełna 1,6 mln osób.

– Dziś młodzi ludzie nie chcą przejmować gospodarstw, bo postrzegają rolnictwo jako zajęcie niosące ze sobą bardzo duże ryzyko ekonomiczne.

Janusz Wojciechowski

Trudno oprzeć się wrażeniu, że w obecnych realiach ekonomicznych niektóre sygnały alarmowe komisarza Wojciechowskiego są nietrafione. Unia Europejska jest największym na świecie eksporterem żywności. Wartość eksportu za ostatni rok wyniosła ok. 184 mld €. Jest to możliwe głównie dzięki rozwojowi części gospodarstw poprzez przejmowanie innych.

Coraz trudniej gospodarować

Nasz kraj wprawdzie szczyci się ciągle dużą liczbą gospodarstw, ale czy bazowanie na podmiotach, które mają do dyspozycji średnio 11,3 ha, ma przyszłość? Ich siła ekonomiczna w warunkach dużej dynamiki wzrostu kosztów wszystkich środków do produkcji rolnej drastycznie spada. Wśród właścicieli mniejszych gospodarstw na to zjawisko odporni są póki co tzw. dwuzawodowcy.