Zmiany klimatyczne mają kolosalne znaczenie dla rolnictwa, a nowoczesne odmiany roślin uprawnych muszą na te wyzwania odpowiedzieć. Co to oznacza w praktyce?

Dzień pola zorganizowany pod Kutnem przez Hodowlę Roślin Strzelce, to coroczne wydarzenie o wieloletniej tradycji. Jednak tegoroczna edycja miała nieco inną formułę. Oprócz prezentacji aktualnej oferty odmian roślin uprawnych na poletkach demonstracyjnych, sporo czasu poświęcono omówieniu aktualnych wyzwań.

Jak łagodzić skutki wiosennych susz?

Zmiany klimatyczne mają kolosalne znaczenie dla rolnictwa, a nowoczesne odmiany roślin uprawnych muszą na te wyzwania odpowiedzieć.

– Każda nowoczesna odmiana powinna posiadać pakiet genów odporności na choroby, które mogłyby pomóc w ograniczeniu kosztów i zwiększeniu plonów. Susza może powodować problemy w produkcji zbóż jarych. Dlatego postawiliśmy na hodowlę jęczmienia ozimego, który pozwala osiągnąć wysokie plony nawet bez opadów deszczu od połowy maja.

dr Przemysław Matysik, dyrektor pionu hodowli roślin w HR Strzelce

Dobór odmian powinien uwzględniać nie tylko oczekiwania względem plonowania, ale także warunki klimatyczno-glebowe gospodarstwa i praktykowaną agrotechnikę.

Zdaniem prof. Tomasza Piechoty z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, walka o jak najlepsze wykorzystanie zasobów wody powinna być celem nadrzędnym. Wskazał on na problem zajeżdżonych gleb, zbyt głębokiej orki i braku porządnego płodozmianu, który pozwoliłby odbudować zasoby próchnicy i dbać o strukturę gleby. Naukowiec zalecał zmniejszenie liczby i głębokości uprawek gleby, a najlepiej zrezygnowanie z orki.

– Rolnicy często trzymają się takiego przeświadczenia, że orka jest lekarstwem na wszystko. Guzik prawda. Orka chowa nasze grzechy, ale ich nie likwiduje. Rozwiązaniem jest zmniejszenie liczby i głębokości uprawek, a najlepiej rezygnacja z orki. Ja wiem, że to nie jest technologia dla każdego, ale warto próbować.

prof. Tomasz Piechota, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

W obliczu zmian klimatycznych hodowla roślin odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu nowoczesnych odmian. Jakie cechy posiadają kreacje polecane przez strzelecką hodowlę? Przykłady poniżej.

Jęczmień ozimy

• Odmiany wielorzędowe – Turbo i Tajfun

Jęczmień ozimy jest coraz chętniej uprawiany w naszym kraju, ze względu na dużą odporność na wiosenne susze i stabilne plonowanie. Nowa odmiana Turbo – według hodowcy – cechuje się wysoką jak na jęczmień zimotrwałością (5,5°), podwyższoną odpornością na wirusa żółtej karłowatości jęczmienia oraz wysoką zawartością białka.

Pszenica ozima

• Odmiany z grupy A – Ambicja, Euforia, Impresja, Intuicja, Opoka, Wilejka; z grupy B – Elektra, Riposta, Venecja, Owacja, Plejada; orkisz – Rokosz; nowości (w reprodukcji nasiennej) – California, Cordia i Sova

Przykładem nowej odmiany pszenicy ozimej, która oprócz wysokich i stabilnych plonów, cechuje się również podwyższoną tolerancją na suszę i wysoką odpornością na choroby, jest Elektra. Co więcej, posiada niezwykle dorodne kłosy.

Pszenżyto ozime

• Odmiany tradycyjne – Toro, Octavio, Carmelo, Sekret, Transfer, Meloman, Panteon, Borowik, Tomko; krótkosłome – Borwo, Probus; bezostne – Medalion; nowości – Fanfaro, Heroico, Misterio

Medalion to odmiana bezostna, która zdaniem hodowcy cechuje się podwyższoną odpornością na suszę oraz bardzo dobrą zimotrwałością. Natomiast odmiana Toro z uwagi na niskie wymagania glebowe polecana jest do uprawy w słabszych stanowiskach.

Zboża jare

• owies, odmiany żółtoziarniste – Rambo, Gepard i Wulkan;
• jęczmień jary, odmiany pastewne – Trofeum, Adwokat, Poemat i Burbon;
• pszenica jara, odmiany z grupy A – Aplauz, Aura i Unis;
• pszenżyto jare, odmiany tradycyjne – Toristo, Argus i Kompan

– Bingo to ciągle najlepiej sprzedająca się odmiana owsa w Polsce i najpopularniejsza w Europie Centralnej. Natomiast od roku ma godnego konkurenta w odmianie Rambo. Kreacja ta wyróżnia się nie tylko plonowaniem, ale ma też niskie wymagania glebowe. Dzięki temu nadaje się do uprawy na słabych stanowiskach.

Marek Luty, dyrektor marketingu w HR Strzelce

Rzepak ozimy

• Odmiany populacyjne – Kepler, Gemini, Mars, Kwazar, Uniwersum, Chrobry i Monolit; mieszańcowe – Neon i Copernicus

Kepler to pierwsza w Polsce i jedna z niewielu w Europie odmiana populacyjna z genem odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV), a Gemini – toleruje suszę.

Hodowla Roślin Strzelce to polska spółka hodowlana, podlegająca pod Grupę IHAR. Aktualnie prowadzi 12 programów hodowli odmian roślin rolniczych, które realizowane są przez 35 hodowców. Nowe odmiany zbóż, rzepaku, soi, bobiku, lnu i maku powstają w Strzelcach k. Kutna i 3 oddziałach – Borowo, Kończewice i Małyszyn.