Międzyplony dopasuj do zmianowania
Przy uprawie międzyplonów w zmianowaniu z rzepakiem nie można w mieszance międzyplonowej wykorzystywać roślin kapustowatych. Czy wiesz, co o tym decyduje?
Uprawa międzyplonów spełnia różnorodne zadania względem gleby, rośliny następczej lub jako uzupełnienie zasobów paszowych w porze suchej. Jednak swoje zadanie spełni wówczas, gdy jej skład będzie dostosowany do warunków panujących w stanowisku i w całym gospodarstwie. Kluczowe znaczenie ma odpowiednio wczesny siew i szybki rozwój międzyplonu. Jest to istotne dla skutecznego zagłuszania chwastów i ograniczania rozwoju chorób. Oto sugestie dotyczące kompozycji międzyplonów uwzględniające różne rośliny występujące w zmianowaniu.
1. Międzyplony w zmianowaniach z rzepakiem
W zmianowaniach z rzepakiem należy unikać składników międzyplonów, które mogą sprzyjać namnażaniu się takich chorób, jak werticilioza, zgnilizna twardzikowa i kiła kapusty. Należą do nich wszystkie rośliny kapustowate.
Gospodarstwa uprawiające kukurydzę i rzepak powinny szczególnie obserwować swoje międzyplony. Mogą w nich się pojawiać duże ilości samosiewów rzepaku i rosnąć tam bez kontroli. Wówczas powstają warunki zwłaszcza do rozmnażania się kiły kapusty. W takich przypadkach unikanie dodatku roślin kapustowatych w mieszance międzyplonowej przestaje mieć znaczenie prewencyjne.
Owies i facelia są neutralne w stosunku do kiły. Jednak facelia z pewnością może zostać zaatakowana przez werticiliozę, i – w zależności od okresu wegetacji – także zgnilizną twardzikową. Jej rozwojowi sprzyja też ramtil – komponent niektórych gotowych mieszanek międzyplonowych. Natomiast pozytywny wpływ ma udział gryki, traw, lnu i roślin bobowatych, takich jak np. koniczyna.
2. Międzyplony w zmianowaniach z kukurydzą
Kukurydza nie ma wymagań fitosanitarnych, określających rodzaj i skład międzyplonu. Ich uprawę trzeba tylko dostosować do terminów agrotechnicznych. Warto też zwrócić uwagę na specyficzne właściwości odmian reprezentujących komponenty międzyplonu.
W przypadku gorczycy białej należy wziąć pod uwagę cechy kwitnienia: jeśli celem jest jak najdłuższe kwitnienie roślin, należy wybierać odmiany wczesne. Odwrotna sytuacja dotyczy największego możliwego plonu biomasy, bo dynamiczny przyrost biomasy gorczycy kończy się po osiągnięciu fazy kwitnienia.
3. Międzyplony w zmianowaniach ze zbożami
W płodozmianie czysto zbożowym ograniczenia są najmniejsze. Dokonując wyboru należy skupić się na terminie siewu i celach uprawy międzyplonu. Trzeba unikać owsa i innych traw ze względu na bliskie pokrewieństwo ze zbożami.
Jeśli azot ma być wiązany, idealne są rośliny bobowate w czystym siewie lub w mieszance. Natomiast gdy celem jest rozluźnienie i melioracja biologiczna gleby, to należy wybierać rośliny głęboko korzeniące się, takie jak np. rzodkiew oleista.
4. Międzyplony okrywowe na paszę
Jedną z konsekwencji susz występujących w ostatnich latach jest niższy zbiór pasz objętościowych. Uprawa międzyplonu może mieć na celu przede wszystkim pokrycie powstających niedoborów.
Międzyplon musi być dopasowany do zmianowania, jak do wymagań zwierząt w zakresie jakości paszy. Dla wysokowydajnego bydła mlecznego ważna jest najwyższa możliwa koncentracja energii przy korzystnej zawartości włókna surowego. Szczególnie przydatna jest tu szybkorosnąca życica wielokwiatowa (westerwoldzka). W razie potrzeby można ją mieszać z roślinami bobowatymi drobnoziarnistymi, takimi jak koniczyna aleksandryjska lub koniczyna perska.