Zabiegi odkwaszające prowadzone na przedwiośniu nie są powszechne. Jednak są lepszym rozwiązaniem dla bieżącej poprawy sytuacji niż czekanie do kolejnych zbiorów.

Są sytuacje, kiedy trzeba szybko coś zrobić, żeby podnieść odczyn gleby. Chociaż nie jest to powszechnie praktykowane, to jednak możliwe. Nadchodzący sezon niewątpliwie będzie do takich należał. Po pierwsze – w każdym stanowisku należy w miarę możliwości stworzyć dobre warunki do działania azotu. Po drugie – sytuacja ekonomiczna powoduje wzrost zainteresowania roślinami wymagającymi mniejszych nakładów, np. soją i słonecznikiem, które preferują stanowiska o uregulowanym odczynie.

Nawet zimą wapnowanie coś daje

Awaryjną regulację odczynu można przeprowadzić nawet w środku zimy. Dotyczy to zarówno stanowisk już zajętych przez rośliny ozime, jak i oczekujących na wiosenny obsiew roślinami jarymi. Warto pamiętać, że jeśli warunki polowe na to pozwalają, to wapno można stosować w dowolnej porze roku. Nigdy nie będzie to marnotrawstwem nawozu, bo ma on oddziaływać przede wszystkim na glebę, a nie uprawianą roślinę. Najważniejszą przeszkodą jest ryzyko grzęźnięcia zestawu ciągnik-rozsiewacz i wyżynanie głębokich kolein.

Nawet drobna interwencja będzie miała znaczenie zwłaszcza w przypadku stanowisk, gdzie odczyn (oznaczony w wodzie) będzie poniżej 5,5. Podniesienie odczynu nawet tylko o 0,2 pkt. ma znaczenie dla życia biologicznego w glebie i dostępności składników pokarmowych. Warto pamiętać, że pojedynczy zabieg wapnowania może zmienić odczyn gleby maksymalnie o 0,5 pkt. niezależnie od wielkości dawki środków wapnujących. Znaczenie praktyczne będzie miała dawka 0,5-1,0 t/ha CaO.

Tak trzeba wysiać, i tak

Im niższa wartość odczynu, tym bardziej preferowane są produkty szybko działające, takie jak wapno i sproszkowany wapień. Natomiast sama granulacja nie ma aż tak dużego znaczenia, bo obecnie sytuacja wilgotnościowa wierzchniej warstwy gleby w całym kraju jest dobra. Każdy okruch nawozu wapniowego zostanie nawilżony, a mrozy, które na pewno jeszcze wystąpią w lutym, spowodują ich rozsadzenie i rozpad na mniejsze części. W ten sposób kontakt z glebą się zwielokrotni. Poza tym dość regularnie padające deszcze będą sprzyjały wmyciu drobin wapna do gleby. W przypadku stanowisk pod rośliny jare do rozprowadzenia nawozu w glebie przyczynią się uprawki przedsiewne.

• Sprawdź: Jak zwiększyć działanie azotu?

Przy zbliżonej wartości odczynu (np. 5,5) podobna dawka środków wapnujących da większy wzrost na glebach mineralnych niż organicznych. Zatem te drugie należy nawieźć większą dawką. Warto pamiętać, że siła odkwaszająca nawozów wapniowo-magnezowych jest lepsza niż tylko wapniowych. Działanie odkwaszające magnezu jest większe niż wapnia.

Każda poprawa ma znaczenie

Szybko działające produkty, takie jak wapno palone lub mączka wapienna, są uzasadnione tylko w sytuacjach wymagających awaryjnej regulacji odczynu. Chodzi tu zwłaszcza o stanowiska, co do których dopiero niedawno zmieniono decyzję o ich przeznaczeniu. Do takich należy zaliczyć parcele planowane pod słonecznik, soję, buraki i lucernę. Nie trzeba się sugerować tym, że do startu wegetacji zostało tylko kilka tygodni. Eksperymenty polowe wykazały, że tempo zmian odczynu przy dobrym uwilgotnieniu jest równie efektywne, co wysiew wapna latem na grunt przypominający pustynię. Działanie odkwaszające ma zasięg kilku milimetrów od cząstki nawozu.