KR 2021: Nowe odmiany żyta ozimego

Stały dopływ plennych odmian sprawia, że żyto ma stałe miejsce w wielu gospodarstwach. Przy dobrych plonach i cenach pozwala zarobić nawet na gorszych glebach.
Sukcesem hodowli żyta są niewątpliwie wysoko plonujące odmiany o polepszonej jakości ziarna. Zdjęcie: Dreczka

Żyto ozime do niedawna było jednym z najważniejszych zbóż w naszym kraju. Jednak dynamiczny rozwój uprawy pszenżyta i sukcesywny jęczmienia, zepchnęły żyto na 4. miejsce w grupie zbóż kłosowych. Powierzchnia jego uprawy wynosi obecnie nieco ponad 660 tys. ha i utrzymuje się na tym poziomie głównie ze względu na czynniki przyrodnicze.

Część gleb jest skazana na żyto

Duży udział słabych gleb sprawia, że w niektórych stanowiskach nie ma zbyt wielu alternatyw dla żyta. Jego uprawa przynosi jakiś efekt nawet tam, gdzie inne gatunki zawodzą. Mocnym argumentem za uprawą żyta jest też możliwość wielokierunkowego zagospodarowania ziarna. Tylko na cele piekarnicze potrzeba go rocznie blisko milion ton. Jest też szeroko wykorzystywane w skarmianiu zwierząt gospodarskich. Jego przydatność wzrosła zwłaszcza po wprowadzeniu odmian mieszańcowych, które bardzo wysoko plonują, a ich ziarno cechuje się lepszymi parametrami.

Stały dopływ nowych odmian mieszańcowych zapewniają głównie hodowle zagraniczne. Natomiast odmiany populacyjne pochodzą z krajowych ośrodków hodowlanych. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 67 odmian żyta ozimego, w tym 24 populacyjne i 25 mieszańcowych. Pozostałe są składnikami odmian mieszańcowych (wyjątkiem jest Pastar – zielonkowa).

W tym roku decyzją dyrektora Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) na listę wpisano 6 nowych odmian przeznaczonych do uprawy na ziarno, w tym 2 populacyjne i 4 mieszańcowe. W badaniach rejestrowych wszystkie plonowały zdecydowanie powyżej wzorca na obu poziomach intensywności agrotechniki. Poniżej znajdują się ich charakterystyki opisowe:

Dańkowskie Kanter (Danko HR) – odmiana populacyjna. Plon powyżej najlepiej plonujących odmian populacyjnych. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę i septoriozy liści średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania średnia, zawartość białka duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo mała, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

SM Temisto (HR Smolice) – odmiana populacyjna. Plon na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na rdzę źdźbłową dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną średnia, na rynchosporiozę i septoriozy liści dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania mała, zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo mała, końcowa temperatura kleikowania niska do bardzo niskiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

KWS Igor (KWS) – odmiana mieszańcowa. Plon ziarna bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na septoriozy liści dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego i rynchosporiozę średnia, na rdzę brunatną i rdzę źdźbłową dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

KWS Initiator (KWS) – odmiana mieszańcowa. Plon bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę i septoriozy liści dość duża, na mączniaka prawdziwego średnia, na rdzę brunatną dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża, zawartość białka bardzo mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby duża.

KWS Rotor (KWS) – odmiana mieszańcowa. Plon bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na septoriozy liści dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową i rynchosporiozę średnia, na choroby podstawy źdźbła i rdzę brunatną dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie oraz liczba opadania średnie, zawartość białka bardzo mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

SU Perspectiv (Saaten Union) – odmiana mieszańcowa. Plon bardzo duży. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę i septoriozy liści średnia, na rdzę brunatną dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża, zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.