Jak skracać żyto i pszenżyto?

Zboża ozime rozpoczęły intensywny wzrost wydłużeniowy. Tej wiosny dobre uwilgotnienie gleb sprzyja szybkim przyrostom, zwłaszcza u żyta i pszenżyta.
Kiedy skracać żyto i pszenżyto ozime?
Tegoroczne warunki pogodowe będą sprzyjały wzrostowi źdźbeł zbóż, co może skutkować zwiększeniem podatności na wyleganie. Zdjęcie: Dreczka

Nad sensem przeprowadzenia zabiegów chemicznego skracania ozimych form żyta i pszenżyta z pewnością zastanawia się teraz większość ich producentów. Panujące dotychczas chłody skutecznie hamowały wzrost wydłużeniowy wszystkich roślin ozimych. Widać to nawet po tak szybko rosnących wiosną roślinach, jak żyto ozime. Wszak optymalna temperatura dla rozwoju wegetatywnego większości traw wynosi 17°C. Można założyć, że zboża ozime fizjologicznie skróciły już swoje źdźbła przynajmniej o kilka centymetrów.

Skracane żyto łatwiej się kosi

Na etapie rozwoju wegetatywnego relatywnie młode jeszcze rośliny w sprzyjających warunkach potrafią nadrobić znaczne zaległości. Do takich sprzyjających okoliczności zalicza się dobre zaopatrzenie w azot i wodę oraz nagłe, długotrwałe ocieplenie. Wszystkie te warunki lada dzień mogą zostać spełnione.

Żyto i pszenżyto wytwarzają najdłuższe źdźbła wśród zbóż kłosowych. Duża część ich plantacji jest prowadzona intensywnie, co wymaga poniekąd rutynowego podejścia do skracania i usztywniania źdźbeł za pomocą regulatorów wzrostu (tabela). Substancjami czynnymi dopuszczonymi do takich zabiegów są:

  • chlorek chloromekwatu (CCC) w formie czystej oraz w mieszaninie z trineksapakiem etylu;
  • chlorek mepikwatu w formie czystej oraz w mieszaninie z proheksadionem wapnia;
  • etefon w formie czystej;
  • trineksapak etylu w formie czystej i w mieszaninie z proheksadionem wapnia.

Pod względem fazy rozwojowej wszystkie regulatory wzrostu (retardanty) zalecane są w życie i pszenżycie przynajmniej do fazy 2. kolanka. W nieco późniejszych fazach istnieje pewne ryzyko, że retardant wpłynie na zawiązek kłosa, który rozpoczyna swój rozwój wewnątrz źdźbła. Przestrzegają przed tym zwłaszcza instytuty badawcze z Niemiec i Francji. Natomiast etykiety środków zarejestrowanych w Polsce nawet do bardzo późnych faz często o tym nie wspominają.

Regulatory zawierające chlorek chloromekwatu (CCC) bez obaw o późniejszy rozwój zaleca się stosować w życie w fazie od końca krzewienia do 1. a nawet 2. kolanka (BBCH 30-32). Etykiety często tego nie podają, ale w praktyce można ich używać w dawkach dzielonych: najpierw od 1/3 do 2/3 dawki i po 5-8 dniach resztę. Żyto i pszenżyto już są w fazie strzelania w źdźbło. Na razie pogoda jest zmienna i często występują przelotne deszcze. Dlatego lepiej nie obniżać zalecanych dawek CCC i wykonać jeden zabieg. Chlorek mepikwatu wykazuje podobne właściwości.

W gęstych i bujnych łanach, gdzie ryzyko wylegania jest duże, wskazany będzie drugi zabieg regulatorami zawierającymi trineksapak etylu lub etefon. Środki oparte na etefonie silnie ingerują w gospodarkę hormonalną zbóż. Nie należy ich stosować na mokre lub chore rośliny, a także na 3-4 godziny przed spodziewanym deszczem, w temperaturze poniżej 10°C i powyżej 25°C (optymalna temperatura działania to 15°C).

Teraz albo na liść flagowy

Trineksapak etylu reprezentuje obecnie największa liczba produktów, które odróżnia zarówno koncentracja substancji czynnej, jak i zapisy etykiety. Są też dwie mieszaniny – z CCC i proheksadionem wapnia. Po syntezie wszystkich zarejestrowanych etykiet można wyciągnąć wniosek, że trineksapak etylu w obu omawianych zbożach można stosować od pełni krzewienia do początku kłoszenia (BBCH 25-49). Można tu mieć wątpliwości co do kompetencji autorów tych zaleceń, którzy zignorowali fakt, że faza pełni krzewienia w przypadku ozimych form żyta, pszenżyta i jęczmienia przypada na jesienną część wegetacji. W tym terminie zabiegi skracania zbóż nigdy nie były zalecane i nadal nie są.

Odmiany pszenżyta ozimego pod względem długości słomy dzielą się na normalne (tradycyjne) i półkarłowe. Celowość stosowania regulatorów wzrostu dotyczy głównie tych pierwszych, zwłaszcza uprawianych intensywnie. Odmian półkarłowych uprawianych w warunkach średniego zagęszczenia roślin i umiarkowanego nawożenia azotem na ogół nie potrzeba skracać chemicznie.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.