Niedawno międzynarodowe konsorcjum naukowców podjęło się wielkiego wyzwania, jakim było stworzenie mapy genowej bobiku. Wiadomo już, że przedsięwzięcie się powiodło.

Hodowla nowych odmian roślin uprawnych powoli zmierza do końca możliwości, jakie dają tradycyjne metody krzyżowania. Coraz częściej punktem wyjścia przy tworzeniu nowych kreacji jest mapa genowa, która dostarcza wiedzy na temat genów warunkujących poszczególne cechy. Można z niej korzystać w klasycznej hodowli, ale zdecydowanie szersze zastosowanie ma w inżynierii genetycznej.

Gigantyczny genom rozpracowany

Pierwszą roślinną mapę genową stworzono ponad 20 lat temu dla rzodkiewnika zwyczajnego, którego genom (informacja genetyczna) jest stosunkowo skromny. Potem pojawiały się kolejne. Niedawno międzynarodowe konsorcjum naukowców podjęło największe z dotychczasowych wyzwań, jakim było stworzenie mapy genowej bobiku.

Informacja genetyczna tej miłej dla oka rośliny jest czterokrotnie większa niż człowieka. Genom bobiku składa się z 13 miliardów zasad nukleinowych upakowanych w 6 parach chromosomów. Sam chromosom 1 (najdłuższy) jest tak duży, jak wszystkie 23 chromosomy składające się na genom człowieka.

• Sprawdź: Rośliny odzyskują unieruchomiony fosfor

Stworzenie mapy genowej znosi przeszkody dotyczące selekcji nowych odmian bobiku. Jakość pozyskanych informacji jest bardzo dobra i po raz pierwszy w historii pozwala na ujawnienie genów warunkujących interesujące cechy odmian, takie jak wielkość i skład chemiczny nasion.

Nowe perspektywy badawcze

Dostęp do pełnej informacji genetycznej otwiera też nowe perspektywy badawcze, w szczególności poprzez możliwość porównania między sobą genomów różnych gatunków roślin strączkowych. W niedalekiej przyszłości będzie możliwe poprawianie plenności, przystosowania do uprawy w konkretnych siedliskach i kształtowania odporności na niesprzyjające zjawiska, np. stresy pogodowe, ataki chorób i szkodników, a także stabilność plonowania oraz skład chemiczny nasion.