Wiadomość o pojawieniu się kiły kapusty na plantacji rzepaku zmartwi każdego plantatora. Dlatego warto przyswoić kilka podstawowych danych na jej temat.

Co warto wiedzieć o kile kapusty?

1. Objawami kiły kapusty są charakterystyczne guzy na korzeniach porażonych roślin, które w rzepaku niekiedy można pomylić z wyroślami powodowanymi przez chowacza galasówka. Jednak po ich przekrojeniu we wnętrzu nie znajdzie się larw szkodnika tylko biały miąższ. Narośla często widoczne są już jesienią na korzeniach lub hipokotylu. Występują na korzeniu głównym i bocznych. Mają kształt kulisty, maczugowaty lub palczasty.
2. Kiła nie jest chorobą grzybową, lecz wywoływaną przez pierwotniaka Plasmodipohora brassicae. Ten bezwzględny pasożyt występuje powszechnie na całym świecie, zaś szczególnie w rejonach intensywnej uprawy roślin z rodzaju kapustowatych. Spośród roślin warzywnych do najważniejszych gospodarzy należą: kapusta, brukselka, kalafior i brokuł, a z rolniczych – rzepak i gorczyca. Poraża też wiele gatunków chwastów, np. gorczycę polną, samosiewy rzepaku, stulichę psią, tobołki polne i tasznik pospolity, a także niektóre trawy, np. kupkówkę pospolitą, kończynę łąkową, mietlicę, kłosówkę i życicę trwałą.
3. Szczególnie dobrze kiła rozwija się na glebach cięższych, torfowych i gliniastych, zwłaszcza kwaśnych, w warunkach dużej wilgotności z tendencją do zalewania. Wytwarza bardzo dużo zarodników przetrwalnikowych, które mogą zalegać w glebie i zachować zdolność do porażania nawet przez ponad 10 lat. Są one bardzo odporne na niekorzystne warunki, jak np. mróz, susza, czy długotrwałe zalanie.
4. Przenosi się wraz z fragmentami porażonych roślin, ziemią przyklejoną do kół i części roboczych maszyn, a nawet z obornikiem pochodzącym od zwierząt karmionych porażonymi roślinami. Może się też przenosić z wodą gruntową, deszczem i grudkami ziemi unoszonymi przez wiatr.
5. Kluczowe znaczenie w ograniczaniu choroby ma przerwa w uprawie rzepaku i roślin kapustowatych na danym polu. Zgodnie z zasadami poprawnego zmianowania powinna ona wynosić 3-4 lata. Natomiast w stanowiskach o potwierdzonej obecności kiły przerwę należy wydłużyć do 7-9 lat. Jednocześnie warto rozważyć możliwość uprawy roślin, które nie są żywicielami kiły kapusty, np. zbóż, ziemniaka czy buraka. Podczas przerwy w uprawie kapustowatych nie należy podnosić odczynu. Kwaśny odczyn sprzyja kiełkowaniu zarodników sprawcy choroby. Jeśli nie napotkają odpowiedniego żywiciela, to tracą żywotność. Kwaśne gleby powinno się wapnować na rok przed siewem rzepaku, aby zahamować kiełkowanie zarodników.
6. Uprawki gleby w stanowiskach zasiedlonych kiłą warto ograniczyć do minimum, aby nie rozprzestrzeniać sprawcy choroby na inne pola.
7. Odmiany rzepaku odporne na kiłę należy uprawiać tylko w stanowiskach zagrożonych tą chorobą. Nie powinno się ich wysiewać tam, gdzie nie ma zagrożenia, bo odporność odmian nie jest cechą trwałą i jest już wiele przypadków jej przełamania.