Znajomość formulacji środków ochrony roślin często sprawia, że dobra skuteczność wykonanego zabiegu w większym stopniu zależy od operatora aparatury opryskowej niż przypadku.

Każdy środek ochrony roślin zawiera substancje czynne w jakimś stanie fizycznym, który nadaje się podczas produkcji. Powszechnie nazywa się go formulacją lub formą użytkową. Większość preparatów sprzedawanych na naszym rynku zawiera kod formulacji w swojej nazwie handlowej w postaci pary wielkich liter. Towarzysząca im liczba najczęściej odnosi się do zawartości substancji czynnej w produkcie. Jeśli nazwa nie zawiera tych danych, to na pewno znajdują się w etykiecie, chociaż często tylko w formie opisowej.

Przydatne zwłaszcza przy sporządzaniu mieszanin

Formulacja (forma użytkowa) preparatu jest mieszaniną różnych składników (koformulantów), które decydują o sposobie użycia, trwałości, bezpieczeństwie stosowania i skuteczności. Niektóre stanowią wytwór zaawansowanych i opatentowanych technologii, co rzutuje na większy koszt zakupu.

Polscy użytkownicy środków ochrony roślin lubują się w sporządzaniu własnych mieszanin zbiornikowych. Takie praktyki z pewnością pozwalają na oszczędności w kilku płaszczyznach, a często sprzyjają też rozszerzeniu skuteczności wykonywanego zabiegu. Niestety, nie zawsze odbywa się to z dobrym znawstwem reżimu mieszalności.

Najmniejsze ryzyko niesie łączenie środków zawierających substancje czynne w podobnej formie użytkowej. Większe obawy może budzić np. łączenie proszków (WP) z koncentratami w formie emulsji olejowej (EW) lub zawiesiny olejowej (OD), które po rozcieńczeniu wodą tworzą zupełnie różne roztwory. Żeby mieć pewność, że połączenie różnych preparatów nie spowoduje wytrącania się osadów lub innych niepożądanych reakcji, lepiej najpierw zrobić próbę mieszalności w mniejszym naczyniu, np. w wiadrze.

Poniżej znajduje się wykaz wszystkich spotykanych na rynku formulacji środków ochrony roślin. Mniej niż połowa z nich jest szeroko wykorzystywana w praktyce rolniczej. Pozostałe pojawiają się rzadziej lub mają specyficzne przeznaczenie.

1. Do zaprawiania nasion:

CF – zawiesina kapsuł do bezpośredniego stosowania lub po rozcieńczeniu wodą;
DS – proszek do bezpośredniego stosowania na sucho;
ES – emulsja do bezpośredniego stosowania lub po rozcieńczeniu wodą;
FS – płynny koncentrat do bezpośredniego stosowania lub po rozcieńczeniu wodą;
GF – żel do bezpośredniego stosowania;
LS – roztwór do bezpośredniego stosowania lub po rozcieńczeniu wodą;
SS – proszek rozpuszczalny w wodzie;
WS – proszek do sporządzania zawiesiny w formie papki.

2. Preparaty płynne do rozcieńczania:

CS – zawiesina kapsuł w cieczy do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
DC – koncentrat dyspergujący do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
EC – koncentrat do sporządzania emulsji wodnej do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
EO – emulsja, woda w oleju do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
EW – emulsja, olej w wodzie do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
ME – mikroemulsja – ciekła, klarowna forma użytkowa zawierająca olej i wodę przeznaczona do stosowania bezpośrednio lub po rozcieńczeniu wodą;
GL – żel do sporządzania emulsji wodnej do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
HN – koncentrat do zamgławiania na gorąco bezpośrednio lub po uprzednim rozcieńczeniu;
KN – koncentrat do zamgławiania na zimno bezpośrednio lub po uprzednim rozcieńczeniu;
OD – koncentrat w formie zawiesiny olejowej do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
OF – koncentrat zawiesinowy rozcieńczony olejem do stosowania po rozcieńczeniu rozpuszczalnikiem organicznym;
SC – koncentrat stężonej zawiesiny do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
SE – zawiesino-emulsja do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
SL – koncentrat do stosowania po rozcieńczeniu wodą;
ZC – mieszanina form CS i SC do rozcieńczania wodą;
ZE – mieszanina form CS i SE do rozcieńczania wodą;
ZW – mieszanina form CS i EW do rozcieńczania wodą.

3. Preparaty w formie stałej do rozcieńczania:

EG – granule do sporządzania emulsji wodnej;
SG – granule rozpuszczalne w wodzie;
SP – proszek rozpuszczalny w wodzie;
WG – granulat do sporządzania zawiesiny wodnej;
WP – proszek do sporządzania zawiesiny wodnej.

4. Środki ochrony roślin gotowe do użytku (bez potrzeby rozpuszczania):

AE – dyspenser aerozolowy umieszczony w pojemniku, na ogół uwalniany rozpylaczem w formie kropli po uprzednim otwarciu zaworu;
AL – ciecz do bezpośredniego użycia w postaci nierozcieńczonej (nie jest opisana specyficznym kodem);
AP – proszek do bezpośredniego stosowania, który nie jest opisany specyficznym kodem;
ME – mikroemulsja do stosowania bezpośrednio lub po rozcieńczeniu wodą (ciekła, klarowna, zawierająca olej i wodę);
SD – koncentrat zawiesinowy do bezpośredniego stosowania.

5. Inne:

FU – generator dymu uwalniający substancję czynną po zapaleniu (forma użytkowa łatwopalna, na ogół w postaci stałej);
GB – przynęta granulowana na szkodniki;
GE – produkt wytwarzający gaz w wyniku reakcji chemicznej;
XX – inne – wszystkie formy użytkowe niemające jeszcze oznaczeń kodowych.