Olej rurą z Ukrainy do Gdańska
Potrzeba matką wynalazków – mówi stare przysłowie. Tym razem ta mądrość odnosi się do problemów transportowych, z jakimi boryka się pogrążona wojną Ukraina.
Obok trudności z wysyłką zbóż, problem barier eksportowych dotyczy też innych płodów rolnych, w tym olejów roślinnych, a zwłaszcza słonecznikowego, którego Ukraina jest największym eksporterem na świecie. Dotychczas był on dostarczany drogą morską przez porty na Morzu Czarnym, które obecnie Rosja blokuje kiedy chce i jak chce.
Pierwszy "olejociąg" na świecie
Politycy znaleźli na to radę. Otóż wysocy politycy Polski i Ukrainy niedawno podpisali porozumienie o budowie rurociągu do przesyłu oleju roślinnego. Takiej magistrali jeszcze nigdzie na świecie nie ma. Nitka zostanie poprowadzona z ukraińskich tłoczni do portu morskiego w Gdańsku, skąd olej popłynie statkami w świat. Uruchomienie ma nastąpić już w przyszłym roku.
Przy okazji zawierania porozumienia Taras Wysocki, pierwszy wiceminister polityki rolnej i żywnościowej Ukrainy, powiedział, że ze względu na złożoną logistykę zbóż związaną z rosyjską agresją, ukraiński agrobiznes zmienia swoją orientację i w coraz większym stopniu opiera się na roślinach oleistych. Wynika to z obaw o to, czy zawarte w lipcu „porozumienie zbożowe” będzie funkcjonowało w przyszłości.
Zdaniem obu stron rurociąg do przesyłu oleju roślinnego będzie ważny nawet po wojnie, bo Ukraina jest i pozostanie światowym gigantem w eksporcie olejów roślinnych. Projekt ma charakter długofalowy i może zmienić szlaki handlowe. Ideą jest eksport oleju roślinnego z polskich portów do krajów trzecich, czego dotychczas nie praktykowano. Planowana moc przesyłowa sięga dwóch milionów ton oleju rocznie.
Dominuje słonecznik
Warto pamiętać, że Ukraina uprawia blisko milion ha rzepaku (głównie jarego), 5 mln ha słonecznika (wydajność 16-17 dt/ha) i niespełna milion ha soi. Znaczna część nasion jest tłoczona na miejscu i na rynki zewnętrzne zasadniczo trafia olej. W minionym roku gospodarczym (na Ukrainie liczony od września do sierpnia kolejnego roku) eksport oleju słonecznikowego osiągnął historyczne maksimum 1,63 mln t.