Ostatnio pojawiały się pogłoski, że wkrótce będzie obowiązkowe zgłaszanie do ARiMR małych stad drobiu utrzymywanego na własne potrzeby. Jednak, czy na pewno?

Utrzymywanie małych stad drobiu na polskiej wsi jest bardzo popularne. Stanowią one doraźne źródło mięsa, jajek a nawet pierza na własne potrzeby. Ich utrzymanie pomaga też racjonalnie zagospodarować różnorakie odpady organiczne. Niestety, wraz z rozwojem epidemii ptasiej grypy zaczęto w nich upatrywać główne źródła roznoszenia się tej choroby. Tymczasem głównymi nosicielami wirusa wywołującego chorobę są dzikie ptaki.

Kilka kur to jeszcze nie zakład drobiu

Służby weterynaryjne z problemem ptasiej grypy zmagają się od wielu lat. Wybuch epidemii na dużej fermie oznacza ogromne straty finansowe. Lobby drobiarskie za pojawianie się nowych ognisk choroby wini przede wszystkim rozsiane po wsiach małe, przyzagrodowe stada drobiu. Pewnie nie mieliby nic przeciwko temu, żeby takiego chowu w ogóle zabronić, bo przy okazji zyskaliby nowych klientów na swoją produkcję. O eliminacji ryzyka wynikającego ze swobodnego przemieszczania się dzikich ptaków niewiele się dyskutuje, bo co tu można zrobić.

Nad problemem ptasiej grypy pochyliła się Komisja Europejska (KE) i pół roku temu wydała rozporządzenie nakładające obowiązek rejestracji i zatwierdzania zakładów, w których utrzymywane są zwierzęta lądowe. W ślad za unijnym rozporządzeniem nasz parlament przyjął Ustawę z 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (DzU z 2022 r., poz. 2727). Powielono w niej obowiązek rejestracji każdego podmiotu utrzymującego zwierzęta lądowe, w tym drobiu, gdzie posiadanie nawet pojedynczej kury wymaga zgłoszenia do ARiMR w terminie do 6 kwietnia br., a następnie zgłaszania bieżących przepływów zwierząt i jaj.

• Sprawdź: Handel żywnością na dużym plusie

Szybko okazało się, że prowadzenie szczegółowej ewidencji tak silnie rozdrobnionej i rozprzestrzenionej produkcji jest ogromnym wyzwaniem administracyjnym. Ponadto wzbudza politowanie dla nadgorliwości władz oraz nawet niechęć do wywiązywania się z obowiązków noszących znamiona absurdalnych. Jednak pojawiła się możliwość uniknięcia niepotrzebnej biurokracji. Otóż KE postanowiła, że państwa członkowskie w drodze odstępstwa mogą zwolnić z obowiązku rejestracji niektóre podmioty stwarzające nieistotne ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego. Nasze Ministerstwo Rolnictwa postanowiło z tego skorzystać.

Na początku br. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wymagań dla zakładu drobiu, po spełnieniu których podmiot prowadzący zakład drobiu ma obowiązek dokonywania zgłoszeń do komputerowej bazy danych (DzU z 2022 r., poz. 2829). Oto jego ważniejsze postanowienia w oryginalnym brzmieniu.

Na podstawie art. 44 ust. 4 ustawy z 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (DzU z 2022 r., poz. 2727) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Wymaganiami dla zakładu drobiu, po spełnieniu których podmiot prowadzący zakład drobiu ma obowiązek dokonywania zgłoszeń, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, są:

1) utrzymywanie nie mniej niż:

a) 350 ptaków z gatunku kura utrzymywanych jako kury nioski lub 500 ptaków z gatunku kura utrzymywanych jako brojlery kurze;
b) 100 ptaków z gatunku kaczka lub kaczka piżmowa;
c) 100 ptaków z gatunku gęś lub gęś garbonosa;
d) 100 ptaków z gatunku indyk;
e) 350 ptaków z gatunku przepiórka japońska;
f) 100 ptaków z gatunku perlica;g) 2 ptaków z gatunku struś;

2) przetrzymywanie nie mniej niż 500 jaj ptaków z gatunków wymienionych w pkt 1. lit. a-f lub 10 jaj ptaków z gatunku wymienionego w pkt 1. lit. g.

§ 2.

W przypadku podmiotu prowadzącego zakład drobiu ubiegającego się o przyznanie pomocy finansowej ze środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, której przyznanie jest uzależnione od posiadania ptaków z gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1, wymaganiem dla zakładu drobiu, po spełnieniu którego podmiot prowadzący zakład drobiu ma obowiązek dokonywania zgłoszeń, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, jest utrzymywanie w tym zakładzie drobiu ptaków z gatunków wymienionych w § 1 pkt 1, niezależnie od ich liczby.

Jak widać, Rozporządzenie podaje górne liczebności stad drobiu, które nie są traktowane jako zakłady drobiu i nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia do komputerowej bazy danych w ARiMR. Wyjątkami są sytuacje, kiedy właściciele takich małych stad drobiu będą występowali o pomoc z unijnych funduszy do ich prowadzenia. Wtedy wymagane jest zgłoszenie niezależnie od liczebności.

Wstrzymać się z rejestracją

Ale to nie wszystko. Ministerstwo podaje, że podjęło już prace legislacyjne, aby możliwe było zastosowanie odstępstwa od przepisów unijnych na gruncie krajowym. W tym czasie, w celu uniknięcia zbędnych formalności, zaleca się powstrzymanie się od rejestracji drobiu hodowanego na własne potrzeby. Ministerstwo informuje, że jeśli dana osoba przeznacza jaja czy mięso pochodzące od własnego drobiu na własne potrzeby, będzie zwolniona z obowiązku rejestracji.