Potrzebę ochrony żyta przed chorobami podstawy źdźbła dostrzega się zwykle wtedy, gdy łan wylegnie. Natomiast termin stosowania ochrony przypada w najbliższych dniach.

Wczesną wiosną głównym problemem zdrowotnym w życie ozimym może być pojawienie się  łamliwości źdźbła, a następnie rdzy brunatnej, rynchosporiozy i mączniaka prawdziwego. Rdza źdźbłowa też stanowi poważne zagrożenie, jednak obserwuje się ją nieco później głównie na pochwach liściowych.

Sugerować się minionym sezonem

Łamliwość źdźbła w chwili swojej największej wrażliwości na fungicydy jest trudna do rozpoznania. Dlatego w całym zmianowaniu warto stosować wszystkie dostępne metody mające wpływ na ograniczenie jej występowania. Jeśli choroba pojawi się na danym polu, to w kolejnych sezonach już regularnie atakuje źdźbła zbóż. Jest to główna przyczyna wylegania zbóż i stosowanie antywylegaczy tylko w pewnym stopniu ogranicza skutki porażenia. Stopień porażenia bywa większy po ciepłej zimie oraz w stanowiskach, w których po zbiorach pozostaje dużo resztek pożniwnych, zwłaszcza w systemach bezorkowych.

Zabieg fungicydowy przeciwko łamliwości źdźbła trzeba wykonać profilaktycznie (tabela 1.). Zalecany termin przypada na fazy od początku strzelania w źdźbło do 1. kolanka BBCH 30-31 (1. kolanko co najmniej 1 cm nad węzłem krzewienia, ale nie więcej niż 2 cm poniżej 2. kolanka). Uzasadnieniem decyzji powinna być wiedza o zagrożeniach występujących w dwóch poprzednich sezonach wegetacyjnych.

Rynchosporioza, rdza i mączniak

Wraz z ruszeniem wiosennej wegetacji na życie rozwija się rdza brunatna, rynchsporioza oraz mączniak prawdziwy zbóż i traw. Rozwój rdzy się nasila, kiedy temperatura przekroczy 15°C. Natomiast rynchosporioza i mączniak mają mniejsze wymagania termiczne.

Zwalczanie tych chorób w terminie T₁ nie jest zbyt często praktykowane w naszym kraju. Ale jeśli siew był wczesny i rośliny już jesienią zostały zaatakowane przez choroby, to warto rozważyć zasadność przeprowadzenia zabiegu fungicydowego (tabela 2.). Wymienione środki można stosować w stanowiskach o niskim zagrożeniu przez łamliwość źdźbła. Warto pamiętać, że większe zagrożenie chorobami liści panuje w łanach gęstych i wilgotnych o wysokim potencjale plonowania.