Zabieg T1 w pszenicy chroni przed łamliwością źdźbła

Łamliwość źdźbła pojawia się na większości plantacji pszenicy ozimej z racji dużego udziału w zasiewach i kiepskiego zmianowania. Stąd potrzeba wykonania zabiegu jest bezdyskusyjna.
Łamliwość źdźbła jest głównym zagrożeniem chorobowym dla plantacji pszenicy po zakończeniu fazy krzewienia.  Zdjęcie: Dreczka

Łamliwość źdźbła bardzo osłabia rośliny pszenicy i może powodować ich wyleganie. Jej rozwojowi sprzyjają takie czynniki, jak:

  • monokultura lub przedplon zbożowy;
  • podatność odmiany;
  • chłodna i wilgotna wiosna, jak np. tegoroczna;
  • łagodna, mokra zima, jak np. miniona;
  • ciężka gleba z utrzymującą się wysoką wilgotnością;
  • wczesny siew;
  • obecność samosiewów zbóż i chwastów jednoliściennych;
  • wysokie nawożenie azotem.

Łamliwość źdźbła powodują dwa gatunki grzybów: Oculimacula yallundae – Typ W (pszenny)  – rosnący szybko i Oculimacula acuformis – Typ R (żytni) – rosnący wolno. Objawy porażenia typem W są widoczne szybciej, a w przypadku typu R są zauważalne dopiero po wykłoszeniu się pszenicy. Oba wykazują różną wrażliwość na fungicydy, czego rolnik nie jest w stanie z góry przewidzieć.

Dogodne warunki do rozwoju

Tworzenie zarodników przez sprawcę łamliwości źdźbła najsilniej przebiega w temperaturze ok. 10°C, a do porażenia roślin dochodzi wówczas, gdy przez 15 godzin panuje bardzo wysoka wilgotność powietrza (80-90%) przy temperaturze 5-15°C. Do porażenia roślin często dochodzi jesienią, a symptomy chorobowe często są widoczne dopiero wiosną. Wtedy w fazie 1.-2. kolanka pszenicy należy pojąć decyzję o wykonaniu zabiegu opryskiwania (tabele 1.-3.). Wyprzedzanie tej fazy jest niewskazane.

Wiosną objawy łamliwości źdźbła najczęściej są widoczne na pochwach liściowych roślin. Rozległe nekrotyczne plamy, czasem występujące wokół źdźbła, powodują uszkodzenie tkanek i naczyń przewodzących wodę oraz składniki pokarmowe do górnych organów rośliny. Niedożywione kłosy przedwcześnie bieleją i wydają poślednie ziarno. Osłabienie źdźbeł zwiększa też podatność na wyleganie roślin. Wczesny rozwój choroby może powstrzymać susza i wysoka temperatura, ale w tym roku raczej nie należy na to liczyć.

Na plantacjach pszenicy obarczonych dużym ryzykiem po wiosennej lustracji należy rozważyć zabieg fungicydowy (termin T1). Pod uwagę warto brać środki, które zawierają substancje czynne o uznanej skuteczności zwalczania sprawców łamliwości źdźbła. Należą do nich: cyprodynil, boskalid, protiokonazol, biksafen, metrafenon, prochloraz i ich mieszaniny z różnymi triazolami.

Kilka chorób za jednym przejazdem

Termin zwalczania łamliwości źdźbła na plantacjach pszenicy jest dogodny również dla zapobiegania rozwojowi innych chorób źdźbła i liści, a także stosowaniu antywylegaczy. Niektóre fungicydy wykazują zdolność do ograniczania zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni, która jest powodowana przez grzyby z rodzaju Fusarium. Objawy fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni widoczne są na dolnej części nibyźdźbeł w postaci brązowych plam, które później przyjmują kształt kresek. Silne porażenie pszenicy może prowadzić do zmurszenia podstawy źdźbła, co hamuje transport wody i składników pokarmowych do kłosów i osłabia rośliny.

Na plantacjach pszenicy zakładanych w optymalnym terminie po dobrym przezimowaniu szybko mogą się pojawić choroby liści. Przymierzając się do zabiegu T1 warto zwrócić uwagę na objawy takich chorób, jak: rdza brunatna, septorioza plew i septorioza liści. Chociaż najłatwiej identyfikuje się mączniaka prawdziwego, to trzeba pamiętać że jego szkodliwość dla pszenicy jest przereklamowana. Większą wagę należy przywiązywać do rdzy brunatnej, którą po pojawieniu się można jedynie ograniczać, bo zupełne zwalczenie jest mało realne. Generalnie rdze są uważane za najważniejsze choroby liści zbóż w naszej strefie klimatycznej, a drugie miejsce zajmują septoriozy.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.