Wysiane jesienią się nie zmarnują

Termin jesienny jest dobry na zastosowanie fosforu i potasu w stanowiskach pod pszenicę jarą. Decyduje o tym możliwość lepszego wymieszania nawozów z glebą i rozładowanie wiosennego spiętrzenia prac.
Po burakach cukrowych można znacznie zaoszczędzić na nawożeniu fosforem i zupełnie pominąć potas.  Zdjęcie: Dreczka

Pszenica jara z uwagi na słaby system korzeniowy, duże wymagania pokarmowe i stosunkowo krótki okres wegetacji, wymaga gleb zasobnych w składniki pokarmowe. Mimo wszystko jest średnio wrażliwa na niedobór potasu i fosforu, ale na wyczerpanych glebach wysokiego plonu nie wyda. Jeśli rolnik już decyduje się na ten gatunek zboża, to raczej nie po to, żeby czymś zająć pole, ale żeby zebrać dużo dorodnego ziarna. Zubożone stanowisko takiego plonu nie rokuje.

Na jakościowe ziarno

Pszenicę jarą zasadniczo uprawia się w celu uzyskania ziarna jakościowego (na mąkę). Do wyprodukowania tony ziarna wraz z odpowiednią ilością słomy zboże to przeciętnie potrzebuje:

  • 10-12 kg fosforu;
  • 16-25 kg potasu;
  • 4-5 kg magnezu;
  • 7,5-13 kg siarki.

Biorąc pod uwagę podane wartości szybko można wyliczyć, że na wydanie plonu ziarna 50 dt/ha wraz z odpowiednią ilością słomy rośliny pobiorą: 60 kg P2O5, 170 kg K2O, 25 kg MgO i 30 kg CaO. Wielkości zbilansowanych dawek nawozów w dużej mierze zależą od zasobności gleby, rodzaju przedplonu i wielkości plonów ziarna uzyskiwanych w danym stanowisku. Różnice wysokości dawek PK w zależności od przedplonu mogą być bardzo duże. Dotyczy to zwłaszcza potasu. Przykłady wielkości dawek PK obliczone z wykorzystaniem programu Naw Sald prezentują tabele 1-3.

Wprowadzić do całej warstwy ornej

W stanowiskach pod pszenicę jarą nie ma lepszego terminu stosowania fosforu i potasu niż jesień. Składniki te w nawozach mineralnych należy wysiać przed orką siewną (przedzimową) lub jeszcze wcześniej. Praktykowanie wysiewu wiosną pod uprawę przedsiewną lub siew nie zapewnia ich odpowiedniego wymieszania z rolą. W przypadku terminu jesiennego do nawożenia podstawowego PK nadają się wszystkie rodzaje nawozów fosforowych i potasowych oraz wieloskładnikowe zwierające magnez i siarkę.

Wiosną trzeba polegać na nawozach wyróżniających się lepszą rozpuszczalnością (reaktywnością) i mobilnością. Potas względnie dobrze znosi takie kompromisy, ale fosfor gorzej. Każdy nawóz fosforowy zastosowany wiosną i płytko wymieszany z glebą, będzie uruchomiony w niewielkim stopniu. Przecież pszenica nie będzie rosła korzeniami w górę, żeby go pobrać. Toteż jego działanie ujawni się w kolejnym roku po głębszym wzruszeniu i wymieszaniu roli.

Ze skutecznością nawożenia pogłównego fosforem nie należy wiązać zbyt dużych nadziei. Jednak na glebach zasobnych w ten składnik w razie potrzeby można pokusić się o pewne oszczędności. Otóż wyjątkowo można tak skalkulować jego dawkę, aby w ok. 30% pokrywała potencjalne potrzeby pokarmowe pszenicy. Jak wynika z wyliczeń podanych w tabelach, ryzyko jest niewielkie, zwłaszcza przy spodziewanym mniejszym plonie oraz w stanowiskach o wysokiej zasobności w fosfor. Ten wybieg będzie trzeba uwzględnić, ustalając nawożenie fosforem pod roślinę następczą.

Po burakach potasu jest dosyć

Na zupełne oszczędności na potasie mogą sobie pozwolić rolnicy dysponujący stanowiskami po burakach cukrowych, gdzie liście zostaną wprowadzone do gleby. Nawet przy spodziewanym większym plonie pszenicy można zupełnie pominąć nawożenie tym składnikiem. Podobnie można postąpić w stanowiskach po kukurydzy ziarnowej, ale tylko przy wysokiej zasobności w potas i spodziewanym umiarkowanym plonie pszenicy.

Szukając doraźnych oszczędności na glebach nieco słabszych i średnich większą część ustalonej dawki potasu można wysiać jesienią, a pozostałą część pod wiosenne uprawki przedsiewne. Warunkowe dzielenie dawki potasu uzasadnia jego duża ruchliwość w glebie oraz funkcje, jakie pełni w roślinie. Są one bardzo różnorodne, a do najważniejszych można zaliczyć:

  • regulację gospodarki wodnej;
  • oddziaływanie na gospodarkę azotem;
  • wpływ na wzrost komórek roślinnych;
  • aktywację szeregu enzymów katalizujących procesy fotosyntezy, produkcji energii oraz syntezę węglowodanów, białek i tłuszczów.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.