Uwaga na wirusa żółtej karłowatości jęczmienia

Przy takiej ciepłej pogodzie, jaka jest w październiku, jęczmień i pszenica z wczesnych siewów mogą zostać porażone chorobami wirusowymi. Winne są głównie mszyce.
Typowe objawy porażenia wirusem żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV) na owsie wysianym jako międzyplon ścierniskowy.
Samosiewy jęczmienia ozimego pozostawione po uprawie pożniwnej zostały już silne porażone wirusem BYDV.  Zdjęcia: Kościelniak

Mszyce żerują i rozwijają się na roślinach tak długo, dopóki trwa wegetacja. Gdy kolejne uprawy znikają z pól, przelatują na inne. Jesienią są to zwykle pola opanowane przez samosiewy zbóż oraz nowe zasiewy jęczmienia ozimego i pszenicy.

Tegoroczny październik jest cieplejszy niż wrzesień. W młodych łanach zbóż istnieją dobre warunki do bytowania dużych kolonii mszycy czeremchowo-zbożowej. Samo jej żerowanie zbytnio roślinom nie szkodzi, za to istotne jest tutaj przenoszenie groźniej choroby wirusowej – żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV).

Zagrożenie jest realne

W okolicach Brzegu na Opolszczyźnie na kilku polach w połowie października zaobserwowałem chore samosiewy jęczmienia ozimego i jarego, ewidentnie porażone przez wirusa żółtej karłowatości jęczmienia. Zatem jest pewne, że w środowisku istnieje duży potencjał rozwoju tej choroby na nowych plantacjach.

Obawiam się, że możliwy jest scenariusz sprzed kilkunastu lat. Wtedy w dwóch kolejnych latach w rejonach uprawy jęczmienia ozimego oraz na wczesnych zasiewach pszenicy ozimej obserwowano masowe wystąpienie wspomnianej mszycy. W jednym z gospodarstw k. Radymna na Podkarpaciu szkodnik ten rozmnażał się jeszcze na początku grudnia.

Warto pamiętać, że żółta karłowatość jęczmienia (BYDV) jest najgroźniejszą wirozą porażającą praktycznie wszystkie gatunki zbóż. W Polsce największe straty plonów powoduje w jęczmieniu ozimym. Natomiast pszenicę poraża wirus karłowatości pszenicy (WDV), którego nosicielami są te same owady. Główne objawy tych chorób są podobne i w nowych zasiewach dostrzegalne dopiero wiosną:

  • nadmierne krzewienie;
  • zahamowanie wzrostu;
  • skarlenie roślin;
  • specyficzne przebarwienia liści w zależności od gatunku, np. w jęczmieniu intensywne żółte, w pszenicy czerwone z odcieniem fioletowym. Początkowo pojawiają się na wierzchołkach liści i przechodzą stopniowo w kierunku pochwy liściowej, a porażone rośliny stają się sztywne i kruche. W dotyku bywają sprężyste i szorstkie jak młoda trzcina.
Zwalczać mszyce po masowych nalotach

Aby uniknąć szkód powodowanych przez choroby wirusowe zbóż, należy śledzić obecność mszyc na siewkach jęczmienia i pszenicy. W razie stwierdzenia masowych nalotów trzeba wykonać zabieg insektycydem, który można połączyć z herbicydowym. Takie rozwiązanie stosują z powodzeniem od lat znajomi rolnicy.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.