Plonowanie odmian rzepaku ozimego należy do głównych kryteriów wyboru dla każdego plantatora tej rośliny. Które kreacje znalazły się w czołówce?

Odmian rzepaku ozimego dostępnych na naszym rynku jest blisko 200. Obok kreacji wpisanych do krajowego rejestru, które legitymują się sprawdzoną w naszym kraju wartością gospodarczą, funkcjonują dziesiątki innych, zwożonych z różnych stron Europy. Za jednymi przemawiają dobre wyniki produkcyjne uzyskiwane w ostatnich latach lub poszukiwane cechy, np. wysoka zimotrwałość, odporność na kiłę kapusty czy wirusa żółtaczki rzepy. Zaś dystrybucja innych często opiera się na wyszukanych zabiegach marketingowych lub atrakcyjnej cenie.

Odmiany badane w ramach porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO) z reguły można znaleźć wśród licznych ofert handlowych. Warto pamiętać, że doświadczenia PDO realizowane są corocznie. Zakładane są w różnych warunkach siedliskowych na terenie Polski, co umożliwia obiektywną ocenę.

Pogłębiają się różnice

Średni plon nasion badanych odmian ze wszystkich zebranych doświadczeń wyniósł 39,7 dt/ha (o 1,4 dt/ha lepszy niż w 2018 r. ale o 5,2 dt/ha mniejszy niż w 2017 r.). Coraz bardziej pogłębiają się różnice w plonowaniu pomiędzy odmianami populacyjnymi i mieszańcowymi na korzyść tych drugich (tabela 1. i 2.). W grupie odmian populacyjnych na czele uplasowały się odmiany Birdy i Derrick, a następnie Galileus. Najsłabsza odmiana – Chrobry – traciła do lidera prawie 8 dt/ha.

W znacznie liczniejszej grupie odmian mieszańcowych na górze zestawienia uplasowały się odmiany Absolut i Angelico. Niewiele do nich traciły Chopin i Advocat. Najsłabsze w tej grupie (Mentor i Arango) odstawały od czołówki o ponad 10 dt/ha. Badane w obu grupach odmiany z listy europejskiej (CCA) uzyskały przyzwoite wyniki plonowania. Jednak bardziej obiecująco prezentują się dane z doświadczeń rejestrowych odmian mieszańcowych (tabela 2.). Tutaj aż 7 odmian uzyskało wyniki na poziomie czołowych badanych w ramach PDO. Jest to potwierdzenie systematycznego postępu w plonowaniu nowo rejestrowanych kreacji.

Spośród odmian cechujących się dużą odpornością na kiłę kapusty w warunkach bez infekcji tej choroby najlepiej w PDO plonowały Augusta, DK Platinium i SY Alibaba. Jednak pod względem wielkości bardziej interesujący jest wynik, jaki w doświadczeniach rejestrowych uzyskała również odporna na kiłę odmiana Crocodile – 41,6 dt/ha.

Zima 2018/19 pod względem spadków temperatury była dość łagodna. Stąd trudno wnioskować, które odmiany wykazały się lepszą zimotrwałością. Dlatego oceny stanu roślin po zimie nie wykazują dużych rozbieżności.

Jak oceniano zdrowotność?

Istotne różnice można zaobserwować, analizując oceny porażenia odmian przez choroby. Zgnilizna twardzikowa w najmniejszym stopniu poraziła odmiany mieszańcowe Attraction, Aurelia i Arkansas oraz populacyjną SY Ilona. Natomiast większą podatność wykazały mieszańcowe: Duke, Ambassador, Augusta, Claudio KWS i Copernicus oraz populacyjna ES Fuego. W przypadku suchej zgnilizny kapustnych najmniej objawów stwierdzono na odmianach: ES Valegro, Bazalt, Absolut, Arkansas, Hamilton i Marcopolus. Natomiast najwięcej zaobserwowano na odmianach Claudio KWS i SY Florida.

Choroby postawy łodygi w najmniejszym stopniu poraziły odmiany: Dominator, Gemini, Artemis, Crocodile, ES Fuego, Riccardo KWS i SY Florian. Natomiast większe porażenie zaobserwowano na odmianach: Copernicus, SY Alibaba, INV1165, Augusta i Alasco.