Realizacja wymogu GAEC 7 odroczona
Wymóg dotyczący zmianowania (GAEC 7) został odroczony. Jego realizacja w gospodarstwach będzie kontrolowana dopiero od 2024 r. Wiadomo już, co będzie weryfikowane.
Wzmocniona warunkowość to nowy instrument Wspólnej Polityki Rolnej, który od stycznia br. obowiązuje rolników ubiegających się o płatności bezpośrednie. Kładzie ona większy nacisk na kwestie środowiskowe i klimatyczne. Jest połączeniem wcześniejszych wymogów zazielenienia i zasady wzajemnej zgodności. W jej skład wchodzą wymogi dotyczące stosowania tzw. dobrej, prośrodowiskowej kultury rolnej – wymogi GAEC i podstawowe wymogi w zakresie zarządzania – wymogi SMR. Uwaga: wspomniane wymogi urzędnicy pozwalają sobie nazywać "normami", co wobec braku tradycji i powszechnej akceptacji jest dużym nadużyciem.
Zmieniają własne decyzje
Resort rolnictwa właśnie się pochwalił, że wspólnie z Komisją Europejską wypracował korzystną dla rolników interpretację wdrażania wymogów ekoschematu GAEC 7 w części dotyczącej zmianowania upraw. Pominięto fakt, że oba te organy są autorami wszystkich wymogów i obostrzeń, jakie całymi stosami nakłada się na rolników. Ich odraczanie nie wymaga poświęcenia czegokolwiek.
Respektowanie wymogu GAEC 7 w 2023 r. w chwili jego ogłoszenia było nierealne. Stosowne szczegóły ogłoszono wówczas, gdy znaczna część roślin ozimych była już posiana. Zatem oczekiwanie, że rolnicy będą wiosną niszczyć te uprawy, żeby uczynić zadość unijnej próżności, było utopią. Ale w przyszłym roku będzie już inaczej. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) będzie weryfikowała:
- czy na powierzchni co najmniej 40% gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z 2023 r., jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym;
- czy na powierzchni wszystkich gruntów ornych prowadzenie takiej samej uprawy trwa nie dłużej niż przez 3 lata. Rokiem startowym jest tu 2023 r. Zatem dopiero w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.
Międzyplon przerywa monokulturę
Warto pamiętać, że przepisy krajowe uznają wymóg dotyczący zmianowania za spełniony, jeżeli rolnik wysieje na danej powierzchni w poprzednim roku lub w ciągu trzech poprzednich lat jakikolwiek międzyplon (wsiewkę, międzyplon ścierniskowy lub ozimy). Uznaje się, że takie użytkowanie przerywa monokulturę.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania (DzU poz. 478).