Szkodniki zbóż zaczynają się mnożyć

Poszczególne zboża są w różnym stopniu atrakcyjne dla szkodników. Dlatego trzeba ustalić, czy nasilenie danego szkodnika może mieć istotny wpływ na straty plonu.
Larwy skrzypionek mogą uszkadzać liście mniej więcej od momentu strzelania w źdźbło do fazy mlecznej dojrzałości ziarna. Zdjęcie: Dreczka

Sucha i bezdeszczowa pogoda ogranicza rozwój zbóż i niektórych chorób. Natomiast szkodniki mają się nieźle. Lokalnie obserwuje się wzmożony rozwój mszyc. Pojawiają się też skrzypionki, chociaż ich obecność nie jest jeszcze alarmująca, to jednak zawsze niepokoi rolników.

Jedna skrzypionka to nie plaga

Producenci zbóż, którzy już stwierdzili obecność w łanach pojedynczych egzemplarzy mszyc, czy skrzypionek, nie powinni reagować nerwowo. Ich chemiczne zwalczanie przy małym nasileniu nie zawsze jest konieczne, bo szkodniki te mają wielu naturalnych wrogów. Należą do nich drapieżne pluskwiaki, biedronki, złotooki, chrząszcze ziemne i larwy innych owadów. Ponadto larwy skrzypionek w dużej mierze są dosięgane przez specyficzne dla tego gatunku choroby.

Od wprowadzenia zasad integrowanej ochrony wykonywanie zabiegów zwalczania jakichkolwiek agrofagów musi się opierać na przestrzeganiu progów szkodliwości. Zatem w przypadku zwalczania szkodników nie można rutynowo dodawać insektycydu do zabiegu fungicydowego na liść flagowy czy na kłos (ograniczanie fuzariozy).

Kiedy zagrożenie jest istotne?

Poszczególne zboża są w różnym stopniu atrakcyjne dla szkodników. Wnikliwa analiza sytuacji w łanie pozwala ustalić, czy nasilenie danego szkodnika może mieć istotny wpływ na straty plonu:

  • jęczmień jest bardziej wrażliwy na uszkodzenia liści przez mszyce i larwy skrzypionek niż pszenica ozima;
  • larwy skrzypionek mogą uszkadzać liście mniej więcej od momentu strzelania w źdźbło do fazy mlecznej dojrzałości ziarna;
  • próg szkodliwości dla skrzypionki zbożowej wynosi 0,5-1,5 jaj i larw na źdźbło i liść flagowy;
  • podczas swojego rozwoju larwa skrzypionki niszczy 2,5-3,5 cm2 powierzchni liścia. Odpowiada to 10-20% całkowitej powierzchni liścia flagowego. W sytuacji, gdy 20% powierzchni liścia flagowego zostanie zniszczone przez larwy, może nastąpić 10% utrata plonu;
  • próg szkodliwości dla mszyc w czasie kwitnienia wynosi 65% zasiedlonych kłosów lub liści flagowych.

Termin prowadzenia zabiegów insektycydowych w zbożach przypada na okres wzmożonej aktywności wszelkich owadów zapylających. Najwyższy priorytet ma ochrona pszczół. Ich aktywność jest kojarzona z barwnie kwitnącymi roślinami, które nektarują i pylą. Zboża do takich się nie zaliczają, ale rosnące w nich chwasty dwuliścienne już tak. Poza tym rozwój mszyc zwykle wiąże się z produkowaniem przez nie rosy miodowej, która zamienia się w spadź. Jest to bardzo atrakcyjny pożytek dla pszczół.

Insektycydy wieczorem, po oblocie pszczół

Jeśli zwalczanie skrzypionki jest naprawdę konieczne, należy to zrobić po zakończeniu dziennego oblotu pszczół. Tę strategię należy przyjąć nawet jeśli używane substancje nie są niebezpieczne dla pszczół. Obniżająca się pod wieczór temperatura i osiadająca nocą rosa przyczynią się do wzmocnienia działania insektycydu.

Po zastosowaniu niektórych insektycydów zaskoczeniem może być brak oczekiwanej skuteczności. Niewykluczone, że może to wynikać z odporności populacji danego szkodnika na substancje z grupy pyretroidów. To zjawisko zostało już potwierdzone zarówno u skrzypionki zbożowej, jak i mszycy zbożowej. Dlatego zaleca się ograniczenie stosowania pyretroidów, aby nie pogarszać skuteczności. W wyjątkowych przypadkach lepiej sięgnąć po substancje czynne z innych grup chemicznych.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.