Do kluczowych sposobów na obniżenie kosztów suszenia ziarna kukurydzy należy odczekanie ze zbiorem do chwili, aż jego wilgotność odpowiednio się obniży.

Termin zbioru kukurydzy ziarnowej w tym roku opóźnił się o 2-3 tygodnie w stosunku do dwóch poprzednich lat. Dzięki letnim opadom plony zapowiadają się całkiem dobrze. Jednak wilgotność zbieranego ziarna na pewno będzie większa niż w dwóch ostatnich, bardzo suchych latach. Zatem podczas suszenia trzeba się pozbyć większej ilości wody, co wpłynie na wzrost kosztu tego procesu.

Poczekać do dojrzałości fizjologicznej

Nie podlega dyskusji, że zbioru kukurydzy nie należy rozpoczynać przed zakończeniem fazy nalewania ziarna. Wyznacza ją osiągnięcie fazy dojrzałości fizjologicznej, co w praktyce oceniane jest na podstawie pojawienia się czarnej plamki u nasady ziarniaka. Wskazuje ona na odcięcie dopływu asymilatów do ziarniaków. Warto pamiętać, że czarna plamka u niektórych odmian może się nie pojawić (cecha warunkowana genetycznie).

W celu stwierdzenia czarnej plamki należy wyłuskać ziarniaki ze środkowej części kilku kolb zerwanych z roślin rosnących w szczerym łanie (przynajmniej 20-30 m od brzegów plantacji) i obejrzeć ich podstawy. Należy wybierać rośliny z jedną kolbą, bo wytwarzanie większej liczby kolb przez kukurydzę na ziarno w naszych warunkach klimatycznych uznawane jest za wadę. Warto też spojrzeć na tzw. linię mleczną, która może być jeszcze widoczna w dolnej części bocznej płaszczyzny ziarniaka.

Innym objawem dojrzałości kukurydzy do zbioru jest wyschnięcie i częściowe otwarcie liści okrywowych kolb oraz stwardnienie ziarna. Jednak u odmian typu stay green dojrzałość do zbioru może być osiągana przy dość intensywnie zielonej słomie i liściach. Dla odmian typu dent termin dojrzewania można określić, ustalając datę kształtowania się rejestrów (wgnieceń) na wierzchołku ziarniaków. Na ogół faza czarnej plamki przypada 20 dni po zaznaczeniu się tych wgnieceń.

Osiągnięcie fazy dojrzałości fizjologicznej zbiega się w czasie z początkiem dojrzałości omłotowej. Jednak przy tegorocznej pogodzie dla odmian wczesnych może to być przy wilgotności ziarna ok. 30%, a dla późniejszych nawet 40%. Toteż zanim się wjedzie kombajnem głęboko w łan, zawsze warto zrobić próbny pomiar wilgotności świeżego ziarna.

Część wody ziarno samo musi oddać

Naturalnym procesem po osiągnięciu dojrzałości fizjologicznej jest oddawanie wody z ziarna. Na większości plantacji proces ten już jest zaawansowany nawet w przypadku odmian średnio późnych. Panująca obecnie pogoda raczej sprzyja oddawaniu wody, toteż wilgotność ziarna w kolbach może się obniżyć nawet o kilkanaście punktów procentowych. Jeśli wilgotność ziarna w fazie dojrzałości pełnej (fizjologicznej) wynosi 35%, to potrzeba przynajmniej dwóch tygodni dobrej pogody, żeby obniżyła się poniżej 30% (dojrzałe ziarno w najlepszym razie traci 1% wilgoci na dobę. W październiku można liczyć najwyżej na 0,5%, a w listopadzie 0,2-0,3% na dobę. Później dobowy spadek wilgotności spada praktycznie do zera (albo nawet zacznie rosnąć).

Koszt suszenia ziarna kukurydzy na każdej plantacji będzie inny. Jego składowych jest dużo, ale do najważniejszych należy wyjściowa wilgotność ziarna i rodzaj źródła energii używanej do suszenia. Na pewno korzystanie z własnej instalacji będzie tańsze niż usługa. Zatem przy braku możliwości suszenia ziarna we własnym zakresie lepiej będzie sprzedać mokre ziarno. Wówczas polem do nieporozumień może być ustalanie stawki potrąceń za ponadnormatywną wilgotność (cena za tonoprocent) oraz ustalenie masy ziarna po wysuszeniu. Prezentowana tabela zawiera przeliczenia spadków masy ziarna podczas suszenia. Na podstawie tych danych łatwo można policzyć, że przy zbijaniu wilgotności z 36% do 14% z tony ziarna trzeba się pozbyć (odparować) 256 litrów wody.

Wojewoda ogłasza zakończenie zbiorów

Warto pamiętać, że data 15-20 listopada jest przez wojewodów określana jako termin zakończenia żniw kukurydzianych w danym województwie. Jest to szczególnie ważne dla właścicieli uszkodzonych plantacji. Dla ubezpieczycieli, czy kół łowieckich pozostawienie kukurydzy na polu po tym terminie może być wykorzystane do odmowy szacowania szkód, czy też obniżki kwot ewentualnych odszkodowań.