Samo wyliczenie dawki nawozu nie wystarczy, aby zoptymalizować zarządzanie żywieniem kukurydzy azotem. Składnik ten należy dostarczać w odpowiednim czasie i formie.

Kukurydza niebawem wejdzie w fazę zwiększonego zapotrzebowania na azot. Jednak o odpowiednią podaż tego składnika trzeba zadbać już w najbliższych kilkunastu dniach. Nawożenie pogłówne dotyczy przede wszystkim działek o zwiększonej produktywności, a także tych stanowisk, które przed siewem nawieziono umiarkowanie.

Ustalenie wysokości pogłównej dawki azotu na kukurydzę to proces dość złożony. Oszczędne i prośrodowiskowe gospodarowanie tym składnikiem wymaga precyzyjnego obliczania potrzeb pokarmowych roślin (tabela). Konieczność uwzględnienia wielu czynników sprawia, że wyliczane dawki nawozów mineralnych w obrębie jednego gospodarstwa pod tę samą roślinę na różnych działkach na ogół są inne. Samo ustalenie potrzeb roślin nie wystarczy, żeby osiągnąć maksymalną efektywność nawożenia. Ważny jest także dobór terminu i formy chemicznej aplikowanego azotu.

Główna dawka w fazie od 4 do 10 liści

Ograniczenie stosowania azotu pod kukurydzę do jednej, dużej, przedsiewnej dawki sprawdza się tylko w stanowiskach o niskim potencjale plonowania. Bardziej wydajne stanowiska wymagają, żeby azot dostarczać przynajmniej dwukrotnie i w odpowiednim terminie, aby lepiej trafiać w potrzeby rośliny w okresie jej wzrostu. Zapotrzebowanie kukurydzy na azot wydatnie wzrasta po fazie 10 liści. Żeby jak najlepiej pokryć te potrzeby, główna aplikacja azotu powinna nastąpić pomiędzy fazą 4 a 10 liści, a najlepiej w okolicach 6-8 liści.

Z uwagi na duże ryzyko wystąpienia suszy, w Polsce praktykuje się doglebową aplikację dużych dawek azotu krótko przed siewem. Natomiast w odniesieniu do wymagań kukurydzy jest to konieczne, kiedy zawartość azotu mineralnego w glebie przed siewem jest mniejsza niż 60 kg/ha. Do pokrycia potrzeb żywieniowych młodych roślin do fazy 10 liścia wystarcza podaż 40 kg N/ha. Stąd podzielenie nawożenia azotem na mniejszą część przedsiewną i zasadniczą pogłówną lepiej odpowiada zmianom dynamiki pobierania składnika. Warto pamiętać, że na glebach zaskorupionych lub przepuszczalnych, wrażliwych na wymywanie azotu, przy dawkach całkowitych sięgających 200 kg N/ha, zaleca się nawet podzielenie pogłównej dawki azotu na dwie części, np. 4-6 liści, a następnie 8-10 liści.

• Sprawdź: Czy chwasty mogą zagłuszyć młodą kukurydzę?

Skuteczność azotu zastosowanego po fazie 4 liści kukurydzy zależy głównie od strat gazowych, czy to amoniaku z nawozów amonowych i mocznikowych, czy też w mniejszym stopniu azotu cząsteczkowego i tlenkowego jako produktów reakcji redukcji azotanów w glebie, zwłaszcza gdy jest bardzo mokro. Skuteczność saletry amonowej, siarczanu amonu i fosforanu amonu jest porównywalna, chociaż ten ostatni wypada dość drogo.

Warunki do pobierania

Pogłówne, powierzchniowe stosowanie mocznika sprzyja dużym stratom azotu w wyniku ulatniania, zwłaszcza jeśli wierzchnia warstwa gleby jest przesuszona. Natomiast wprowadzenie mocznika do gleby na głębokość 10-15 cm daje mu podobną skuteczność, jak saletra amonowa. W przypadku aplikacji powierzchniowej mocznika niezbędne jest dobre uwilgotnienie gleby lub spodziewane, obfite opady krótko po wysianiu nawozu. Kompromisem może być zastosowanie RSM, chociaż przy znacznym przesuszeniu gleby jego wsiąkanie będzie płytkie i rośliny skorzystają tylko z części azotu wniesionego w tym nawozie.