Grzyby wywołujące rdze u zbóż najbardziej zagrażają plonom, szczególnie pszenicy. Ich szkodliwość wydatnie rośnie w rejonach obfitujących w wiosenne opady.

Zabiegi fungicydowe przeciwko rdzom w pszenicy ozimej przed fazą 2. kolanka (BBCH 32) nie pełnią poważniejszej roli. Wyjątek stanowi bardzo wczesna inwazja rdzy żółtej, z którą należy walczyć od 1. kolanka (BBCH 31), jeśli znajdzie się pierwsze objawy. W rejonach z ciepłą, wilgotną jesienią i zimą oraz częstymi opadami deszczu wiosną, jak to miało miejsce w tym roku, wzrasta ryzyko porażenia wieloma chorobami.

Rozwój w nieco odmiennych warunkach

Warunki sprzyjające żółtej rdzy, ale także mączniakowi, septoriozie i brunatnej plamistości liści, są inne, niż w przypadku rdzy brunatnej. Dlatego konieczne jest wczesne zastosowanie fungicydu. Wymienionym chorobom ponadto sprzyjają:

• uproszczenia zmianowań;
• bardzo wczesny siew;
• niewystarczające przykrycie i rozkład resztek pożniwnych.

Rdza żółta często pojawia się bardzo wcześnie w pszenicy i pszenżycie po prostu z powodu regularnego tworzenia się dużej ilości rosy z dużymi różnicami temperatury między dniem i nocą. Od fazy liścia flagowego rozprzestrzenianie się choroby ograniczają fungicydy wieloskładnikowe zawierające m.in. strobiluryny, karboksyamidy i niektóre triazole (mefentriflukonazol, protiokonazol).

Porażenie rdzą brunatną może również mieć duży wpływ na plon, zwłaszcza żyta i pszenżyta. Warto pamiętać, że w przypadku odmian pochodzących z niektórych zagranicznych hodowli uległ modyfikacji gen Lr37 odpowiedzialny za odporność odmian, co jest jedną z przyczyn wzrostu występowania. Odmiany, które wcześniej były mniej podatne, w ostatnich latach ulegały poważniejszemu porażeniu.

• Sprawdź: Sporysz w zbożach – szkodliwość, objawy i zapobieganie

Minęło już ćwierć wieku, odkąd na naszym rynku pojawiły się fungicydy z grupy strobiluryn. Pomimo tego upływu czasu substancje z tej grupy nadal oferują dobre, długotrwałe działanie przeciwko rdzy brunatnej i rdzy żółtej, zwłaszcza na plantacjach prowadzonych intensywnie. Z tego względu warto je uwzględnić, wybierając do zabiegów mieszaniny fabryczne fungicydów lub komponując własne tzw. zbiornikowe. Takie kompozycje mają przewagę skuteczności nad czystymi azoli (triazolami). Alternatywą dla mieszanin azoli ze strobilurynami są kombinacje azoli z karboksyamidami (SDHI).

Wybierać odmiany odporne

Według informacji COBORU krajowy rejestr obfituje w odmiany pszenicy ozimej charakteryzujące się wysoką i bardzo wysoką odpornością na rdze. Oceny powyżej 8° (w skali 9°) obecnie posiadają:

• rdza brunatna – Opcja, Revolver, Intuicja, Knut, Frisky, Błyskawica, Godnik, KWS Universum, LG Mondial, Elektra, Comandor, Ambicja, LG Nida, LG Cruzak, LG Egmont, LG Jutta, Hyvega, RGT Diplom, Plejada, Ostroga, RGT Technik, Rivero, SY Yukon, SY Cellist i Tonnage;
• rdza żółta – Bosporus, Godnik, Kariatyda, KWS Universum, LG Egmont, MHR Promienna, Moschus, RGT Provision, RGT Ritter, RGT Specialist, SU Banatus, SU Tarroca, SY Yukon, Symetria, SY Cellist, SU Mangold, LG Keramik, Lawina, Bataja, KWS Donovan, SY Dubaj, RGT Kicker, Janosch, KWS Spencer, Apostel, Argument, Delawar, Bonanza, Comandor, Impresja, Hybery, RGT Bilanz, Pokusa, Lokata, Patras, SY Orofino, Tytanika, RGT Treffer, Riposta, Sfera, Linus, Medalistka, RGT Diplom, Hondia, Intuicja, Knut, KWS Patronum, Circus, Callistus, Euforia, Freja, Arevus, Błyskawica, Asory, Attribut, Adrenalin, Frisky, Chevignon, Bright, LG Jutta, LG Nida, Liberia, Jannis, Hyvega, RGT Kilimanjaro, RGT Technik, Polarkap, Reduta, Opcja, Owacja, Sikorka, SU Willem, SU Geometry, Rotax, Vistula, Revolver, RGT Metronom, Plejada, Rivero, LG Mondial, Formacja, Admont, Artist, Ambicja, Tonnage i Titanus.