Wieloskładnikowe jesienią pod jare

Tanie nawozy PK niekiedy zawierają trudniej rozpuszczalne formy składników. Jednak przy jesiennym stosowaniu doglebowym powinny się uruchomić w trakcie wiosennej wegetacji.
Kto ma obecnie czas i pieniądze na zakup oraz wysiew nawozów PK pod rośliny jare, ten może zaoszczędzić trochę czasu i nakładów.  Zdjęcie: Dreczka

Nawożenie oparte o nawozy wieloskładnikowe jest skuteczne na polach, które są zasobne w przyswajalne formy fosforu, potasu i magnezu. Do takich stanowisk łatwiej jest dobrać gotowy nawóz wieloskładnikowy o proporcjach składników odpowiadających wymaganiom rośliny, która będzie uprawiana na danym polu. Ta część jesieni jest dogodna do przygotowania stanowisk pod uprawę roślin jarych. Kluczowymi zabiegami są tutaj nawożenie podstawowe i orka przedzimowa.

Daje szansę na spore oszczędności

Jesienny termin stosowania fosforu i potasu pod rośliny jare jest korzystniejszy z kilku względów. Po pierwsze – w pełni można wykorzystywać nawozy o gorszej rozpuszczalności i wolniejszym działaniu, co w praktyce przekłada się na mniejszy koszt zakupu. Po drugie – aplikacja nawozów przed orką przedzimową stwarza warunki do ich dobrego wymieszania z rolą. Po trzecie – nie ma obawy o straty składników wskutek wymycia, bo migracja fosforu i potasu w miesiącach zimowych jest znikoma, a ich wprowadzenie do gleby za pomocą pługa ogranicza do minimum zmywanie powierzchniowe.

Rynek oferuje bardzo szeroką gamę nawozów mineralnych wieloskładnikowych, co może nieco utrudniać wybór. Dlatego znajomość ich typów i specyfiki działania pozwoli wybrać odpowiedni w danych warunkach i niedrogi. Podstawowy podział nawozów wieloskładnikowych jest następujący:

  1. Kompleksowe (fosforany amonu, amofoski i nitrofoski) – otrzymywane są w określonym procesie technologicznym, gdzie najpierw reakcji poddaje się fosforyt z kwasem siarkowym lub azotowym. Do amofosów należą fosforany amonu, a do nitrofosek zalicza się Hydrofoski. Nawozy wieloskładnikowe typu amofos (NP), na rynku zasadniczo reprezentują dwie formy chemiczne: fosforan jednoamonowy (MAP) i fosforan dwuamonowy (DAP). Oba powstają w wyniku traktowania kwasu fosforowego amoniakiem i są bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie. Na kolejnym etapie produkcji dodaje się sól potasową, co pozwala uzyskać nawozy zwane amofosami (np. Polifoski NPK). Wspólną cechą nawozów kompleksowych jest wysoka zawartość składników pokarmowych.
    Wymienione nawozy są przeznaczone głównie do stosowania doglebowego, przed siewem roślin. Wymagają wymieszania z glebą w celu zapewnienia dobrego kontaktu granul z wodą, żeby uległa rozpuszczeniu. Warto pamiętać, że fosforan amonu najlepsze efekty działania wykazuje w przypadku stosowania jako startowy z wykorzystaniem specjalnej techniki aplikacji (nawożenie zlokalizowane).
    Nitrofosy zawierają szybko działającą formę azotanową, azot amonowy oraz fosfor rozpuszczalny w wodzie. Ich przewaga nad amofosami polega na przydatności do stosowania pogłównego, w czym pomaga zawartość saletry wapniowej (bardzo dobrze wchłania wodę i zwiększa rozpuszczalność granul).
    Wszystkie nawozy kompleksowe cieszą się szybkim uruchamianiem składników, jeśli są stosowane w warunkach dobrego uwilgotnienia gleby. Jednak często zawierają azot, który jesienią na pustym polu do niczego nie jest potrzebny i podlega stratom. W większości rejonów kraju pod rośliny jare można je stosować na przedwiośniu przed pierwszymi zabiegami uprawowymi. Jest to wygodna opcja dla tych, którzy jesienią nie znajdą na to czasu, albo nie mają pieniędzy na zakup nawozów. Niestety, wybór terminu wiosennego bywa też droższy.
  2. Mieszanki nawozowe (blendingi) – powstają w wyniku fizycznego zmieszania nawozów pojedynczych bądź kompleksowych. Ich wybór uzasadnia potrzeba przygotowania indywidualnego składu mieszanki podyktowanego dużymi różnicami zasobności stanowiska, w którym będą stosowane. Natomiast właściwości chemiczne odnoszą się bezpośrednio do tworzących je komponentów. Blending rolnik może sobie przygotować sam, np. mieszając ze sobą w odpowiednich proporcjach nawozy proste (jednoskładnikowe). Pojawiające się w sprzedaży gotowe mieszanki nawozowe najczęściej są komponowane na bazie fosforanu amonu, soli potasowej i dolomitu bądź superfosfatu wzbogaconego, soli potasowej, CAN i dolomitu.
    Warto pamiętać, że stosowany jesienią nawóz podstawowy pod rośliny jare powinien zawierać przede wszystkim fosfor i potas. Do sporządzania takiej mieszanki można wybierać najtańsze komponenty (w przeliczeniu na cenę kilograma czystego składnika). Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, żeby łączone nawozy miały zbliżoną granulację – najodpowiedniejsze są granulaty o kulistym kształcie i średnicy 2-4 mm. Mieszanie nawozów fosforowych z potasowymi nie niesie ze sobą ryzyka higroskopijności (scementowania), a także pogorszenia właściwości chemicznych, np. zmniejszenia rozpuszczalności związków fosforowych. Natomiast nadają się do jesiennego stosowania pod rośliny jare i umożliwiają korzystanie z tańszych komponentów (superfosfat + sól potasowa).
  3. Mieszaniny nawozowe – otrzymywane w wyniku fabrycznej granulacji składników pojedynczych, najczęściej superfosfatu pojedynczego i soli potasowej, bądź też częściowo zakwaszonego fosforytu i soli potasowej. Mogą zawierać również wapń, siarkę i mikroskładniki, które naturalnie są obecne w fosforytach. Ponadto zawierają niewielkie ilości azotu w formie amonowej (najczęściej siarczan amonu), który skleja pozostałe komponenty.
    Zawartość składników pokarmowych (NPK) zwykle jest niska – łącznie do 30%. Cechują się w miarę jednolitym składem chemicznym granul i stałą proporcją między fosforem i potasem. Przykładami fabrycznych mieszanin nawozowych są Lubofoski, Lubofosy i Unifoski. Mieszaniny nawozowe, podobnie jak opisane wyżej mieszanki, należą do typowych nawozów przedsiewnych. Wymagają dokładnego wymieszania z glebą i dobrego kontaktu z wodą. Jeśli cena ich zakupu jest przystępna, to ich jesienne stosowanie "pod pług" powinno spełnić swoją rolę.

© Materiał chroniony prawem autorskim. Zasady przedruków w regulaminie.