Fosforan amonu wzmaga tempo i zasięg rozwoju systemu korzeniowego kukurydzy. Dlatego rośliny powinny mieć do niego dostęp na etapie wzrostu początkowego.

Efekt startowy polega na zwiększeniu wigoru rośliny na początku jej rozwoju. Tę rolę pełni skoncentrowana dawka nawozu, którą umieszcza się w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni. W praktyce najczęściej stosuje się ok. 130 kg/ha fosforanu amonu (18-46). Chodzi o to, że fosfor jest pierwiastkiem bardzo słabo przemieszczającym się w glebie. Natomiast roślina potrzebuje go zwłaszcza na początku swojego rozwoju. Stąd nawóz bogaty w fosfor umieszcza się "pod korzeń".

Nawóz umieścić obok nasion

Przeszkody techniczne tego zabiegu pokonano już kilkadziesiąt lat temu. Dzięki temu siewniki do kukurydzy są wyposażone w specjalne aplikatory, pozwalające na umieszczanie nawozu w gruncie. Bez względu na warunki panujące wiosną, nawożenie startowe zawsze jest użyteczne dla roślin kukurydzy. Szczególnie w przypadku opóźnionych wschodów (długa i chłodna wiosna, zimna, jasna i wolno nagrzewająca się gleba), jego działanie się nasila.

W razie uproszczonej uprawy, kiedy gleba wolniej się nagrzewa, nawożenie startowe staje się jeszcze ważniejsze. Wszystkie badania nad celowością tego zabiegu pokazują jego wysoką efektywność. W najbardziej surowych warunkach notowano wzrost plonu rzędu 4-5 dt/ha, a w niektórych latach nawet do 14 dt/ha. W większości sytuacji obserwuje się bezpośrednie korzyści, w tym lepszą dynamikę i wyrównanie wschodów kukurydzy oraz o 1-2 liście więcej na początku rozwoju, co daje różnicę utrzymującą się aż do kwitnienia i powodującą lekkie przyspieszenie dojrzewania.

Te zjawiska można zaobserwować na plantacji kukurydzy bez użycia jakiejkolwiek aparatury pomiarowej. Żeby mieć okno kontrolne, wystarczy na odcinku kilku metrów w jednym rzędzie wysiać nasiona bez aplikacji nawozu. Różnice będą widoczne najpóźniej w fazie 4 liści. Istnieją również korzyści pośrednie z nawożenia startowego, w tym:

• lepsze przenikanie substancji czynnych środków owadobójczych i grzybobójczych do siewek;
• pośrednia ochrona przed szkodnikami glebowymi (drutowce, nicienie korzeniowe);
• wspomaganie kiełkowania słabszych nasion;
• mniejsze straty plonu w przypadku rozwoju chorób liści po kwitnieniu.

Zabieg musi być precyzyjny

Zastosowanie nawozu startowego pod korzeń w trakcie siewu kukurydzy ma zasadnicze znaczenie. Z jednej strony chodzi o to, aby wywołać w roślinach efekt stymulujący do wzrostu, a z drugiej strony, żeby uniknąć uszkodzeń, które może spowodować kwas fosforowy. Jest to powód, dla którego fosforan amonu powinien być zaaplikowany pod korzeń, a dokładnie poniżej linii głębokości siewu nasion i w odległości 4-5 cm od bruzdy siewnej. Zbyt duże oddalenie uniemożliwi młodej siewce szybkie pobranie składników pokarmowych z nawozu.

W przypadku nawozu startowego, zwłaszcza w formie stałej, odradza się zmniejszania dawki poniżej 100 kg/ha. Dotyczy to szczególnie siewników o gorszej precyzji dozowania nawozu. Tam po zmniejszeniu dawki rośnie ryzyko nierównomiernego rozprowadzenia nawozu, co może skutkować pogorszeniem wyrównania wschodów.

Fosforan amonu nie ma zamiennika

Od kilku lat rynek oferuje mikrogranulaty startowe, które stosuje się pod nasiona w dawkach 20-30 kg/ha. Ich użycie mogą brać pod uwagę rolnicy nie mający możliwości skorzystania z siewnika do współrzędnego siewu nasion i nawozu, ale posiadający aplikatory do granulowanych środków owadobójczych. Mikrogranulaty wnoszą stosunkowo małe dawki fosforu i azotu. Dlatego dają efekt pośredni między nawożeniem startowym z wykorzystaniem fosforanu amonu i jego brakiem. Na tle klasycznego nawożenia startowego są rozwiązaniem znacznie droższym.

Przed każdym sezonem wegetacyjnym na rynku pojawiają się nowe specyfiki, które są przedstawiane jako stymulatory kiełkowania lub wschodów. We Francji są one poddawane licznym doświadczeniom w niezależnych ośrodkach badawczych. Jednak jak dotąd żaden z nich nie wykazał większej skuteczności niż fosforan amonu.